آیا با به کار گیری این تکنیک تأدیبی کلاسیک موقعیت بدتر می شود؟ آنچه متخصصان توصیه کرده اند از قبیل تکنیک پنچ مرحله ای اصلاح گرایانه و جدید برای دادن محرومیت ها را یاد بگیرید.
محرومیت قطعاً همچون مخصه ای شگرف می ماند:که کودک چند دقیقه ای را در تنهایی می گذراند و خونسردی و انطباق پذیری پدیدار می شود. والدین اغلب قبول دارند که این روش به راحتی اثرگذار نیست به دلیل آنکه کودکان آنها به قدری دعوا می کنند که کار به محرومیت، گریه کردن و داد و فریاد می کشد به جای اینکه آرام بنشینند یا بعد از آن دست به کارهای بیشتری می زنند. اما براساس مطالعه اخیر از دانشگاه علوم و سلامت اوریگان پورتلند 85درصد از والدینی که این راهبرد را به کار می گیرند مرتکب خطاهایی همچون هشدار دادن های بیش از حد یا صحبت با فرزندان دیگر یا اجازه دادن بازی با اسباب بازی ها در مدت محرومیت می شوند که خود موفقیت این تکنیک را زیر سؤال می برد. اگر شما قصد کنارگذاشتن محرومیت را دارید، باید زمان اثربخشی بیشتر آنها و چگونگی اتخاذ تدابیر دیگری برای فرونشانی دلقک بازی های کودکان خود را مد نظر قرار دهید.
برای مطالعه بیشتر:
مقابله با بدرفتاری های کودک
ده روش برای تربیت کودکان بدون تنبیه
منشأ محرومیت در کجاست؟
محرومیت ها از طریق نمایش واقعی مانند Supernanny محبوبیت یافتند. اما این تکنیک نخستین بار در دهه 1960به عنوان یک روش جایگزین انسانی تر تنبیه های خشن مرسوم گردید. پیش از آن دکتر آرتور استاتس که اکنون بازنشسته دانشگاه هاوایی مانوا Manoa است این مفهوم را مطرح کرد معلمان و مدیران به کرات کودکان را با خط کش کتک می زدند و والدین یا آنهارا به تنبیه فیزیکی می کردند و یا شلاق می زدند. اکنون همزمان با پخش ویدئویی از یک کودک کتک خورده در مدرسه و شدت شوک برانگیزی آن، اکثر والدین تمایل به رویکرد های ملایم تری دارند. دهه ها تحقیقات انجام شده نشان می دهند کودکانی که به طور مکرر به پشت آنها ضربه زده می شود به احتمال بیشتری در بزرگسالی پرخاشگر و نیز دچار اضطراب، افسردگی و سوءمصرف مواد شوند. اما دیگر محرومیت روش سودمندی نیست.
دکتر دانیل جی سیگل استاد روانپزشکی در دانشکده پزشکی UCLA و نویسنده می گوید “وقتی کودک قشرق یا آشوب به پا می کند ممکن است ناشی از ناتوانی در کنترل هیجان هایش باشد”. به جای فوراً روانه کردن آنها به نشستن بر روی صندلی در گوشه اتاق بهتر است اجازه دهید بدانند که شما با احساسات او همدردی می کنید. دکتر سیگل می گوید”کودک شما واقعاً اکثر اوقات باقرار گرفتن در یک موقعیت بدتر به شما نیاز دارد”. اکثر متخصصان معتقدند که محرومیت ها می توانند اثربخش باشند مادامیکه آنها به طور صحیح و در موقعیت های مناسب به ویژه برای کودکان بالای سه سال به کار روند. دکتر اری براون مشاور والدین و پزشک اطفال و نویسنده Toddler 411 می گوید”کودکان باید به خاطر انجام کارشکنی های آسیب زننده به فرزند دیگر یا هر کس دیگری تنها نگهداری شوند”.
اشتباهات رایج محرومیت
استفاده بیش از حد
برخلاف باورهای عامه قرار نیست محرومیت ها برای وادار کردن کودکان به فکر کردن درمورد بدکاری های خود باشد. دکتر ایلین کندی –موری مشاور والدین و نویسنده پرورش کودکانی سالم از نظر هیجانی و اجتماعی می گوید محرومیت ها اساساً راهبرد”جلوی بدتر شدن چیزها را گرفتن”است. او تبیین می کند”در طول تاریخ جهان، تا به حال هیچ کودکی برای فکر کردن به کارهای انجام داده در اتاق خود حبس نشده است!”در مقابل آنها به پستی والدین فکر می کنند. یادگیری بعد از محرومیت شروع می شود وقتی شما می توانید بگویید”بسیار خوب، دوباره امتحان کن”.
توجه کردن به کودکان در طی محرومیت
محرومیت عمدتاً برآیندی خفیف است. دکتر کندی-موری می گوید کودکان تشنه توجه هستند طوری که حتی ممکن است راضی به توجه منفی هم باشند. در واقع”محرومیت” در اصل شکل کوتاه شده”محرومیت از تقویت مثبت بود” به دلیل آنکه دکتر استاتس حس کرد که توجه کردن به بدرفتاری کودک می تواند موجب ترغیب شدن او به انجام بدرفتاری بیشتر باشد. دکتر براون می گوید محرومیت برای من صندلی بچه بد یا انزوا در اتاق نیست.”محرومیت صرفاً فقدان توجه والدین در دوره زمانی کوتاه مدت است که از این طریق کودک متوجه می شود در اثر انجام یک رفتار به جای دریافت توجه مورد بی توجهی قرار گرفته است”.
محروم کردن براساس یک دلیل غلط
تحقیقات دانشگاه ایالت وکلاوما در نشان داد که محرومیت ها در کودکان دارای رفتارهای مقابله ای یا نافرمان با کتک زدن یا انجام عمدی کارهایی خلاف خواسته شما کارایی بهتری ندارد، مگر اینکه فقط شما ابتدا واکنش های خفیف تر در اکثر اوقات را امتحان کنید. دکتر رابرت ای لارزیلری نویسنده مشترک مطالعه و استاد مهارت در خانواده می گوید وقتی کودکی به دلایل انجام اشتباهات مختلف یا استفاده بیش از حد آن به دلیل نافرمانی مقابله ای از بودن در جمع محروم می شود رفتارش ممکن است بدتر شود. کودکان کوچکی که برای پوره سیب زمینی گریه می کنند یا برای دادن زمان بیشتری برای بازی با آی پد بحث می کنند بهتر نسبت به رویکردهای دیگر واکنش نشان می دهند. در عوض در موقعیت های مختلف این شیوه ها را مدنظر قرار دهید:
جایگزین های محرمیت
رفتارهای ناهمساز مخالفی مانند آرام بازی کردن و به نرمی صحبت کردن را شناسایی و تقویت کنید، دکتر ماندی سیلورمن روانشناس بالینی در مرکز اختلالات رفتاری و ADHD در مؤسسه ذهن کودک نیوریورک سیتی پیشنهاد می دهد این رفتارها را تشویق کنید یا به آنها جایزه بدهید و بگویید”وای تو خیلی قشنگ با اسباب بازی هایت بازی می کنی و یا به کودک ستاره یا برچسب هدیه بدهید”
از عبارات وقتی –سپس استفاده کنید. به جای اینکه به کودک خود بگویید”ما می توانیم پنج دقیقه بیشتر در پارک بمانیم به شرطی که کفش هایت را بپوشی”با گفتن”وقتی که کفش هایت را پوشیدی آنگاه ما پنچ دقیقه ای بیشتر در پارک می مانیم”می توانید کودک را برای همکاری با خود برانگیزانید.
تا تنور داغ است نان را بچسبانید. بعد از اینکه همه آرام شدند، شما می توانید آنها را توجیه کنید “ما اسباب بازی ها را پرت نمی کنیم چون پرت کردن اسباب بازی کار خطرناکی است”
تکنیک جدید و اصلاح کننده محرومیت
اگر شما از والدین خود بپرسید چگونه اعمال محدودیت می کنند ممکن است پاسخ های گوناگونی از داشتن صندلی بچه بد تا حبس کودکان در اتاق خود بشنویید. از زمان دست به قلم شدن دکتر دکتر استاتس در مورد محدودیت ها محققان آنها را به شکل بهتری تغییر دادند، لذا هردو روش ها ملایم تر و مؤثرتر هستند.
مرحله 1: صریحاً هشدار بدهید. دکتر لارزیلری می گوید بهترین بررسی ها نشان داده اند که یک هشدار غیرتکراری مجزا قبل از محرومیت می تواند تعداد محرومیت های لازم را تا 74 درصد کاهش دهد. اگر کودک شما ظرف پنج دقیقه شروع به همکاری با شما نمی کند محرومیت را پیش گیرید.
مرحله2: اعلان محرومیت کند. شما ممکن است منتظر بمانید تا کودک نسبتاً آرام شود اما به طور خلاصه کار اشتباه او را گوشزد کنید (نه کتک زدن. نه محرومیت) و او را تا صندلی بچه بد همراهی کنید (اکثر متخصصان مخالف فرستادن کودک به اتاق خود هستند چرا که او اسباب بازی، کتاب و دیگر وسایل سرگرم کننده ای آنجا دارد). درموعظه کردن او اصرار کنید. بهتر است قبل و بعد اما نه در طول محرومیت تبیین هایی ارائه دهید. اگر شما چیزهایی مانند” این بارهزارم بود که به تو تذکر دادم”،”الان تاوان اشتباهت را می دهی”یا “امیدوارم در مورد کاری که کرده ای فکر کنی” بگویید در واقع به جای بی توجهی دارید به او توجه می دهید؛ هر توجهی حتی توجه منفی می تواند تأثیری همچون جایزه داشته باشد تا نتیجه کار.
مرحله3: ساعت بگیرید. دکتر استاتس اصولاً پیشنهاد می دهد کودکان را در اتاق محرومیت نگه دارید تا زمانی که دیگر شلوغ نکنند حتی اگر نیم ساعت طول بکشد. امروزه بسیاری از والدین از قاعده ” هر سال سنی کودک یک دقیقه” استفاده می کنند. اما تحقیقات اخیر انجام شده توسط دکتر تیموتی والمر استاد روانپزشکی دانشگاه فلوریدا در گینزویل نشان می دهد که حتی محرومیت های مختصر یک تا سه دقیقه ای نیز دست کم برای کودکان3تا5ساله اثربخش است. با تنظیم طولانی تر ساعت ممکن است دفعه بعد کودک به سختی بتواند نشستن در محرومیت را تحمل کند.
مرحله4: آن را برایش خسته کننده کنید. در طی محرومیت با کودک خود صحبت یا تماس چشمی نداشته باشید. ساکت ماندن نیاز به کمی تمرین دارد به ویژه اگر کودک چیزهایی مانند “تو بدترین مامان دنیایی!” را می گوید یا سؤالاتی مانند”چرا با من این کار را می کنی؟” و “من می توانم یک لیوان آب با خودم ببرم؟” می پرسد. مهم نیست کودک شما در طول محرومیت چه می گوید یا چه چیزی می پرسد. نادیده بگیرید.
مرحله5: با متوقف شدن تایمر، پایان محرومیت را اعلام کنید. مهم نیست اگر کودک شما باز هم بیقرار، گستاخ یا گریان است. دکتر والمر می گوید پس از تمام شدن زمان، دوره محرومیت نیز به اتمام می رسد. در صورت مؤثر بودن محرومیت چطور متوجه آن خواهید شد؟ اگر شما این مراحل را یکی پس از دیگری یک تا سه هفته انجام دادید باید آنها را اغلب کمتر و کمتر کنید. دکتر لارزاریر می گوید”وقتی شما خواستار محرومیت می شوید و منظور خود را می رسانید کودکان یاد می گیرند به حرف شما گوش دهند”.
اگر کودکم از رفتن به اتاق محرومیت سرپیچی کند چه؟
گزینه هایی ارائه دهید. او می تواند یا از امتیازی مانند زمان بازی با صفحات نمایشگر برخوردار شود و یا آن از دست دهد. اگر او نخواهد محرومیت را تجربه کند، می گویید”بسیار خوب، پس تلویزیون در کار نیست، برو”
برای انجام رفتار خوب یک تقلیل زمانی پیشنهاد دهید. شما ممکن است بگویید”زمان نرمال محرومیت سه دقیقه است اما اگر الان بروی و آرام بنشینی دو دقیقه بیشتر آنجا نمی مانی “.
آن را شخصاً حل کنید. اگر کودک شما بدون نظارت کسی امنیت دارد (یا فرد بزرگسال دیگری آنجا حضور دارد) به اتاق خود بروید یا بگویید” چون برادرت را کتک می زنی، من تا سه دقیقه با تو صحبت می کنم”.
منبع: روانشناسی کودک و نوجوان - اشتباه های متداول تکنیک محرومیت و راه حل آنها
