درمانگر و راهنمای خانواده

اصول تربیت دموکراتیک نوجوانان

دسته بندی:مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها خودزنی نوجوان, علائم خودزنی نوجوان

30دی.1398

تربیت دموکراتیک چیست و چگونه نوجوانی موفق پرورش دهیم؟ این اولین سوال هر پدر و مادر است.

ورود به سن نوجوانی می تواند برای همه ی والدین سخت و پرفشار باشد.

ممکن است احساس کنید که کاملا سردرگم هستید و رفتارهای تازه ی فرزندتان شما را کلافه و خسته کرده است.

در چنین شرایطی، کمک گرفتن از دیدگاه های تخصصی مشاورین حوزه ی کودک ونوجوان به شما کمک می کند تا بتوانید شرایط را مدیریت کنید و جوی توام با آرامش و رضایت ایجاد کنید.

تربیت دموکراتیک نوجوانان

در این مطلب قصد داریم تا خلاصه ای ازمهم ترین نکات تربیتی نوجوانان را بر اساس کتاب “تربیت دموکراتیک نوجوانان” نوشته ی پرل کاسل و کورسینی در اختیار شما قرار دهیم.

با ادامه ی مطلب همراه باشید.

با نوجوان تان همدلی کنید.

با نوجوان تان همدلی کردن به معنای آن است که خودتان را به جای او قرار دهید.

والد همدل تلاش می کند تا خودش را به جای نوجوان بگذارد، مسایل را دقیقا از زاویه ی دید او ببیند و شرایط او را درک کند.

به طور خلاصه، انگار که شما شخص دیگری شده اید و می توانید با کفش های او راه بروید.

به خاطر داشته باشید که اگر قصد کمک به فرزندتان را دارید، بدون همدلی هرگز موفق نخواهید شد.

شما باید بتوانید برادری تان را ثابت کنید تا نوجوان پذیرای شما و کمک های تان شود.

بنابراین تمرین کنید تا دنیای را از زاویه ی دید فرزندتان ببینید و دست از توصیه و نصیحت و ترس و واهمه های بی ثمر بردارید.

قضاوت یک طرفه در تربیت دموکراتیک ممنوع

اگر شما به عنوان والدین فقط با احساسات، ارزش ها و خواسته های شخصی خودتان سروکار داشته و درکی از نوجوانان نداشته باشید، به گونه ای اجتناب ناپذیر درگیری های میان شما افزایش می یابد.

برای تعامل صحیح و موفق با یک مشتری، کارمند و ناظر لازم است که طرف مقابل را بفهمیم و درک کنیم و این موضوع در مورد نوجوانان هم صدق می کند.

هر نوجوان شخصی منحصربه فرد و چیزی که ممکن است نوجوان را آزار دهد، ممکن است چیزی باشد که دیگران از آن آگاه نباشند.

بنابراین قبل از هر چیز تلاش کنید تا از ارزش ها و خواسته های شخصی خودتان آگاه شوید و آن ها را به نوجوان تان تحمیل نکنید.

بپذیرید که او فردی مستقل است و می تواند ارزش ها و انتخاب های شخصی خود را داشته باشد.

چگونه با کمک اصول تربیت دموکراتیک نوجوانی موفق پرورش دهیم؟

دلایل سکوت

شناخت فرزندتان در تربیت دموکراتیک بسیار حیاتی است.

سکوت کردن و فرورفتن در غار تنهایی در بسیاری از نوجوانان دیده می شود.

در چنین شرایطی بسیاری از والدین شروع به برچسب زنی کرده و جملاتی از قبیل ” همش توی اتاقتی. افسرده ای. معلوم نیست اون تو چکار می کنی و..” را به کار می برند.

قبل از به کار بردن این جملات لازم است تا دلایل سکوت فرزندتان را بهتر درک کنید.

گاهی علت اصلی سکوت او، عدم درک موقعیت توسط شماست.

شما او را درک نمی کنید و با تندی واکنش نشان می دهید.

در مقابل، فرزندتان نیز سکوت را به عنوان رفتاری برای اعتراض به قدرت انتخاب می کند.

ممکن است بگویید در بسیاری از موارد، آنچه فرزندتان مطرح می کند بیش از حد مسخره و یا احمقانه است اما هیچ یک از این عبارات نمی تواند بی اهمیتی به فرزندتان را توجیه کند.

به خاطر داشته باشید که او دغدغه ها و نگرانی های متناسب با سنش را دارد هر چند ممکن است شما آن ها را مسخره بدانید.

رابطه ای دوستانه با نوجوان برقرار کنید.

ممکن است در وهله ی اول، برقراری ارتباط دوستانه کار ساده ای به نظر برسد اما اینطور نیست.

برقراری رابطه دوستانه کار آسانی نیست و تغییر دیدگاه فرزندان نوجوان ممکن است خیلی سخت باشد، مخصوصا زمانی که پیش از این احساس می کرده والدینش او را درک نمی کنند.

فرآیند برقراری رابطه ی دوستانه شامل:

1. تلاش درک او توام با بردباری،

2. اشتیاق برای گوش دادن به او

3. تحمل ترک نقش مربی گری و تمایل صادقانه برای مشورت دادن است.

به عنوان یک والد لازم است بدانید که خودرأیی نوجوان تان پوششی است برای اینکه احساس حقارت وکم بودن را مخفی کنند.

تمامی این کارها تلاشی برای برتری و روی پای خود ایستادن و دیده شدن است. این درست است که نوجوان به توصیه و راهنمایی نیاز دارد، اما هنگام تلاش برای فرار از نظارت های سفت و سخت والدین ممکن است به خود یا دیگران آسیب برساند.

در این دوره او به راهنمایی و مشورت نیاز دارد، اما نه به صورت دائمی، بلکه گاهی باید به او مشاوره ی صادقانه دهید.

یک اردو یامسافرت مناسب ترتیب دهید.

برای داشتن رابطه ای دوستانه با نوجوانان راه های بسیاری وجود دارد.

یکی از این راه های موثر، در اصول تربیت دموکراتیک برنامه ریزی یک اردوی ۱۰روزه پدر – پسری یا خانوادگی – فرزندی است.

در این صورت حتی اگر رابطه دوستانه ای در میان شما و فرزندتان برقرار باشد، این ارتباط مستحکم تر می شود.

در مورد روابط پدر- پسری ساختن یک قایق و در مورد مادر – دختری دوختن یک پیراهن با همکاری هم می تواند کمک بسیار موثری باشد.

باید به علایق فرزند خود توجه کنید شاید دختر شما قایق سازی دوست دارد و برای او برنامه با استعداد و خواستش تنظیم کنید.

برای رابطه مادر – پسری نیز در دسترس بودن برای گفتگو و درددل کردن می تواند بسیار موثر باشد.

لازم است شما تلاش کنید تا ارتباطی توام با احترام با فرزندتان برقرار کنید به گونه ای که در او احساس رضایت و درک شدن ایجاد شود.

نویسنده: کودک و نوجوان: کودکانه

مهم ترین تکنیک های ارتباط با نوجوان که هر والدی باید بداند.

دسته بندی:مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها اصول تربیت, تربیت نوجوان, نوجوانی موفق, پرورش موفق

25دی.1398

کودک حسود

حسادت کودکان

ممکن است شما نیز کودک حسود داشته باشید که در موقعیت های خاصی، رفتارهای حسادت آمیز نشان می دهد و باعث تعجب تان می شود.

با کمی دقت در خواهید یافت که موقعیت های خاصی مانند رقابت، مقایسه با هم سن و سالان و یا فرق گذاشتن بین بچه ها، آتش حسادت را شعله ور تر می کند و باعث می شود تا فرزندتان نه تنها در هیچ کاری با شما همکاری نکند، بلکه دچار احساس خشم، عصبانیت و کینه نیز شود.

شاید برای تان عجیب باشد که یک مقایسه ی به ظاهر کوچک چگونه می تواند تا این حد برانگیزاننده باشد اما در حقیقت، قرار گرفتن در موقعیت های تبعیض، مقایسه و یا رقابت؛ این احساس را به همراه می آورد که ” من از دیگران کمتر هستم ” و باعث شکل گیری حد زیاید از ترس درونی می شود.

کودک ترسیده، تلاش می کند تا با بروز رفتارهای حسادت آمیز از خود دفاع کند و توانایی اش در دفاع از حقوق خود را به نمایش بگذارد و حقوق خود را پس بگیرد.

متاسفانه این رفتارها در دراز مدت می تواند منجر به تنها ماندن کودک و یا کناره گرفتن دیگران از او نیز شود که مهارت های اجتماعی را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می دهد.

حسادت در کدام سنین طبیعی است؟

از نظر روانشناسی، معمولا حسادت در حدود یک و نیم سالگی شکل می گیرد و در فاصله ی 2 تا چهار سالگی بیشتر می شود.

این بین اگر فرزند تازه ای متولد شود، ممکن است کودک به رفتارهای نابه هنجار دیگری مانند افسردگی، بدغذایی، اضطراب و یا شب ادرار متوسل شود تا از این طریق اعتراض خود به شرایط را بیان کند.

به عبارت دیگر لازم است بدانید که این رفتارها بیش از آنکه یک اختلال باشند، روشیبرای ابراز وجود هستند که فرزندتان از آن استفاده می کند.

با کودک حسودم چگونه رفتار کنم؟

بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از سار و کارهای روانی درونی در خصوص حسادت، تلاش می کنند تا از طریق تنبیه، فشار، اجبار و یا روش هایی مانند سرزنش کردن، مانع از حسادت ورزی کودک شوند.

این در حالی است که چنین روش هایی می تواند احساس عدم درک شدگی را بیشتر کرده و کودک را برای کنارگذاشتن حسادت، لجبازتر کند.
استفاده از راهکارهای زیر می تواند به شما کمک کند تا این وضعیت را به خوبی مدیریت کنید:

1. با فرزندتان صحبت کنید و به او بگویید که برای تان مهم و دوست داشتنی است.

در طی این گفت و گو او را متوجه کنید که توجه تان به کودکان دیگر به خاطر ناتوانی و کوچک بودن شان است و ربطی به مساله ی دوست داشتن ندارد.
سعی کنید در عین حال جانب اعتدال را نیز رعایت کنید و از توجه افراطی به فرزند پرهیز کنید.

2. به فرزندتان محبت کنید.

محبت کردن به فرزندتان بهوژه در اوقاتی که تنها هستید، به او احساس دوست داشتن را منتقل می کنید. او را نوازش کنید و در آغوش بگیرید.

3. به فرزندتان قدرت دهید.

از طریق واگذار کردن کارهای کودک کوچک تر به فرزند حسودتان می توانید در او احساس کنترل، قدرت و توانمندی ایجاد کنید.
به عنوان مثال غذا دادن و یا لباس پوشیدن را به او واگذار کنید.

4. از فرزندتان تعریف کنید.

ممکن است فرزند حسودتان تمایل داشته باشد تا به کارهای او نیز رسیدگی ویژه ای کنید. بنابراین بر این نکته تاکید کنید که تو قوی و شجاع هستی و می توانی کارهای خودت را به خوبی انجام دهی.

بیان دیگر ویژگی های مثبت فرزندتان نیز باعث می شود تا در او احساس دیده شدن ایجاد شود و رفتارهای حسادت آمیز کمتری را بروز دهد.
بهتر است بر ویژگی هایی تاکید کنید که مختص فرزندتان است و توجه ی ویژه ی شما به او را نشان می دهد.

5. اعتماد به نفس را تقویت کنید.

راهکار ارایه شده در مورد قبل، به فرزندتان کمک می کند تا احساس بهتری در مورد خود داشته باشد و خود را ارزشمند بداند.

برای رشد اعتماد به نفس، کارهایی را به فرزندتان محول کنید که از عهده ی آن ها بر می آید. بر توانمندی های فرزندتان تاکید کنید و احساس کافی بودن را در او پرورش دهید.

6. به کودک اجازه دهید تا احساس حسادت یا خشم اش را بیان کند.

ماندن با احساسات منفی مانند حسادت و خشم به صلاح کودک نیست. برای تغییر این وضعیت، به کودک اجازه دهید تا احساسات واقعی اش در مورد کودک دیگر را بیان کند.

می توانید ابزاری جایگزین مانند یک عروسک را در اختیار او قرار دهید تا احساس خشم اش را از طریق ضربه زدن به آن تخلیه کند.

نقاشی کردن نیز می تواند روش مفید دیگری برای بیان احساسات باشد.

در صورتی که حسادت در فرزندتان منجر به رفتارهای دیگری مانند شب ادراری، ناخن جویدن و یا اضطراب و افسردگی شده است، می توانید با مراجعه به بازی درمانگر، نسبت به درمان این وضعیت اقدام کنید.

نویسنده : سایت کودکانه

برچسب‌ها برخورد با کودک حسوددسته بندی:حسادت در کودکان

داشتن فرزند نوجوان می تواند یکی از دردسارهای عجیب و غریب در زندگی هر پدر و مادری باشد.

شما با فرزندی روبه رو هستید که تا چند روز پیش سربه راه و حرف شنوا بود ولی اکنون به فردی سرکش و گستاخ تبدیل شده است که انتظارات نابجایی دارد و امان تان را بریده است.

جالب است بدانید که این توصیف شکایت رایج بسیاری از پدر و مادر هاست و خبر از آن می دهد که دوران نوجوانی با ویژگی های مشخص می شود که نیاز به شناخت بیشتری دارند.

به عنوان والدین بیش از هر چیز نیازمند آن هستید تا فرزند نوجوان تان را بیشتر بشناسید و بتوانید دنیا را از زوایه ی دید او مشاهده کنید.

استفاده از تکنیک های زیر به شما کمک می کند تا بتوانید ارتباط بهتری را شکل دهید و مدیریت روابط با فرزندتان را بیش از پیش به دست بگیرید.

‍ نیمه پر لیوان را ببینید.

این روزها بیشتر روابط والدین و نوجوانان تلاش برای تصحیح رفتارهای اشتباه نوجوان است. آنها مدام توصیه می کنند نوجوانان شان بیشتر درس بخوانند یا تلاش می کنند عادت های به گمان خودشان اشتباه نوجوان ها را عوض کنند.

به زبان دیگر پدر و مادرها در ارتباط با نوجوان همیشه نیمه خالی لیوان را می بینند؛ مثلا شکست ها، نمرات بد، دوستان بد و بدرفتاری ها. در حالی که در کنار این موضوعات موفقیت ها و کارهای خوب نوجوان به راحتی نادیده گرفته می شود. دختربچه کارنامه اش را با کلی ذوق به مادر نشان می دهد و خوشحال است نمرات قابل قبول و خوبی دارد اما مادر به محض دیدن کارنامه به او می گوید« واقعا خجالت نکشیدی ادبیات به این آسانی نمره ات ۱۷ شده مگه از ریاضی سخت تر بود یادته شب امتحان چند بار گفتم برو بخون گفتی بلدم اگه بلد بودی که الان نمره ات باید ۲۰ می شد»

چنین بازخوردهای نامهربانانه ای می تواندهمه ی تلاش او برای امتحانات را زیر سوال ببرد و این پیام را به دنبال داشته باشد که ” هیچ کس مرا درک نمی کند “.

پیام های ” تو” را متوقف کنید.

پیام هایی که با کلمه ی “تو” شروع می شوند، می توانند نوجوان را سرکوب کنند.

تو بادی خجالت بکشی، تو این کار را متوقف کن، تو باید بهتر درس بخوانی، تو باید بهتراز این باشی و…

این ها نمونه ای از جملاتی هستند که پیامی توام با سرکوب، آزار و اذیت در بر دارند و باعث می شوند تا فرزندتان هرگز به حرف شما گوش ندهد.

این پیام ها را متوقف کنید تاش کنید تا عبارات تان را با ضمیر ” من” آغاز کنید.

به عنوان مثال ” من از اینکه نتیجه ی موردنظرت در امتحان را به دست نیاوردی خیلی ناراحت شدم و به این فکر می کنم که چه چیزی تلاشت را به مشکل رساند؟”

به کار بردن پیام “من” راه بهتری برای بیان موضوعات است. هنگامی که نوجوانی حقوق شما را نادیده می گیرد، با پیام “من”می توانید احساس تان را بیان کنید.

در پیام “من” تمرکز روی شماست، نه نوجوان. با به کار بردن این مهارت دیگر به نوجوان تان برچسب نمی زنید و او را سرزنش نمی کنید.

به عنوان مثال: وقتی تو تلفن نمی کنی، “من” احساس بدی پیدا می کنم، چون نمی دانم کجا هستی.

قوانینی وضع کنید و به آن ها پای بند باشید

بدددهنی و استفاده از الفاظ نامناسب یکی دیگر از مشخصه های نوجوانان است.

در مورد رفتار ها و نوع برخوردش قانون وضع کنید. به عنوان مثال ممکن است بگویید “در خانواده ما با دیگران با احترام صحبت می کنیم. این به این معنیه که ما به دیگران برچسب نمی زنیم و از الفاظ نامناسب استفاده نمی کنیم.” درگیر کردن فرزند در قانون گذاری سبب می شود تا در مواقعی که مورد نیاز است به او یادآوری کنید که خودش در قانون گذاری سهیم بوده است.

بر رفتار نوجوان خود و احساسی که در مورد آن دارید تمرکز کنید. از هرگونه اظهار نظر در مورد شخصیت فرزند خود بپرهیزید. به جای اینکه بگویید “تو خیلی بی ادبی” این جمله را امتحان کنید که ” وقتی با من اینطوری حرف می زنی ناراحت می شم” برخی مواقع نیز می توانید احساس خود را به صورت مستقیم نام ببرید “من الان از دست تو عصبانی هستم”.

عواقب رفتارهای ناپسندش را برایش مشخص کنید و آن ها را اجرا نمایید، اما مراقب باشید خیلی قانون نگذارید. بسیاری از مواقع می توانید برای بی احترامی ها یا استفاده از الفاظ نامناسب این عواقب را عملی کنید.

و نکته بسیار مهم اینکه خود شما تلاش کنید تا به قوانین پایبند باشید.

با صراحت تمام نه نگویید.

ممکن است یک نه محکم در ارتباط با کودک 5 ساله تان خوب جواب دهد اما دنیای نوجوانان آن را بر نمی تابد.

مهم ترین عامل لجاجت نوجوان و تقویت انگیزه او در رسیدن به خواسته غیر منطقی، این است که حق انتخاب را از او بگیرید.

پس در برابر خواسته های غیرمنطقی نوجوان خود، بی درنگ «نه»نگویید.

بلکه با سردی بگویید؛ نظری ندارید و او خود باید انتخاب کند.

او بی درنگ می فهمد که با این خواسته اش موافق نیستید؛ ولی چون با صراحت مخالفت نکردید و حق انتخاب را به او دادید، به احتمال فراوان، همان چیزی را بر می گزیند که شما خواسته اید.

تفکر کمال گرایانه را دور بریزید.

قرار نیست نوجوان شما کامل باشد!!!

بسیاری از والدین توقع دارند تا فرزند نوجوان شان معدل بالای ۱۹ داشته باشد، حتما باید پزشکی بخواند، کلاس زبان برود و عالی صحبت نماید، موسیقی کار کند و استاد پیانو و گیتار و …. باشد، با موبایل بازی کند. شیطنت نکند، پای تلویزیون ننشید، اشتباه نکند، پرخاشگر نباشد و …

واقعیت این است که نوجوانان ربات نیستند که توسط شما برنامه ریزی شوند.

آن ها انسان هستند، آزاد و دارای قدرت انتخاب و تعقل و شما به عنوان والدین فقط می توانید آن ها را راهنمایی کنید.

به او کمک کنید تا عاملی محرک را بیابد.

در پیدا کردن یک محرک یا اشتیاق درونی به نوجوانان کمک کنید. مواردی مثل فعالیت‌های ورزشی، موسیقی،‌ هنری، بازیگری، حضور در گروه‌ جوانان، داوطلب شدن برای برنامه‌های مختلف یا حتی کارهای پاره‌وقت و… می‌توانند نوجوان شما را از دردسر دور نگه دارند.

این بدان معنا نیست که تمام زمان آن ها را با فعالیت‌های فوق‌برنامه پر کنید یا آن ها را مجبور کنید تا در برنامه‌هایی شرکت کنند که علاقه‌ای به آن ندارند.

همچنین نباید تصور کنید که اگر نوجوان شما عضو تیم فوتبال باشد و یا ویولون بنوازد، پس قطعا هیچ اشتباهی مرتکب نمی‌شود، اما نوجوانی که علاوه‌بر شما، در برابر معلم‌ها، مربیان، هم‌تیمی‌ها یا کارفرما پاسخگو و مسئول است، کمتر از دیگران دچار لغزش می‌شود.

برای مثال علاقه به فعالیت‌های ورزشی باعث می‌شود که برای بسیاری از برنامه‌های درسی و غیردرسی نیز انگیزه داشته باشند و آینده‌ی خود را بر مبنای آن بسازند.

به فرزندتان کمک کنید تا چیزی را که عمیقا به آن علاقه دارد پیدا کند. بدین‌ترتیب آن ها را برای موفقیت آماده می‌کنید و به آنها یاد می‌دهید که زندگی به تحصیلات آکادمیک و نمره‌های خوب در کارنامه خلاصه نمی‌شود.

با فرزندتان دوست باشید.

فراموش نکنید که بزرگسالان موفق کسانی هستند که در دوره ی نوجوانی ارتباطی دوستانه و صمیمی با والدین خود داشته اند.

هیچ چیز ارزشمندتر از حفظ ارتباط صمیمانه ی شما نخواهد بود. بنابراین تلاش کنید تا ارتباط تان را به درستی حفظ کنید و از نتایج آن در زندگی روزمره ی تان لذت ببرید.

نویسنده : سایت کودکانه

با نوجوان بی نظم و شلخته چگونه برخورد کنم؟

دسته بندی:مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها ارتباط به نوجوانان, تکنیک های ارتباط به نوجوان, رابطه نوجوان با والدین, رابطه والد با فرزند

20تیر.1398

آیا بقیه ی نوجوانان هم بی نظم و شلخته اند؟

باتوجه به خصوصیات دوران رشد و شرایط روانی بلوغ، باید گفت این تنها نوجوان شما نیست که بی نظم و شلخته است.

بسیاری از نوجوانان در این سن، بی نظمی افراطی و یا نقطه ی مقابل آن یعنی وسواس و حساسیت در نظم را نشان می دهند.

ممکن است دچار کم خوابی یا پرخوابی شوند، علی رغم گفته های شما به غذا لب نزنند و یا بر عکس بسیار پرخوری کنند.

برخی از نوجوانان در این سن نسبت به درس سهل انگار و بی تفاوت می شوند و برخی دیگر به شدت نسبت به آن جدی و کوشا هستند.

به عنوان متخصص کار با افراد در سنین نوجوانی لازم است خیال تان را راحت کنم که اگر رفتارهایی از قبیل پر حرفی یا کم حرفی، تنبلی، گوشه گیری، افسردگی، وقت گذرانی با سرگرمی های شخصی برای مدت طولانی و یا نداشتن تمرکز جزء ویژگی های فرزندتان است با امری کاملا طبیعی مواجه هستید.

اگر چه مخالفت و لجبازی مداوم یک فرد 20 ساله با پدر و مادرش طبیعی نیست، اما از یک فرزند نوجوان انتظار می رود رفتارهای مخالفت آمیز زیادی بروز دهد.

ممکن است حتی برای شما عجیب به نظر برسد که چطور او با همسالانش خوشحال و خوش برخورد است و فقط با شما رفتاری توام با سرکشی و مخالفت دارد!

این قبیل تناقضات علی رغم عادی بودن می تواند شما را به عنوان والدین با سردرگمی مواجه کند. در این خصوص باید گفت مهم نیست فرزندتان کدام یک از رفتارهای بالا را بروز می دهد، آنچه مهم است “نحوه ی رفتار شما” با اوست.

چه کارهایی نکنیم؟

به عنوان والدین لازم است بدانید مهم ترین چیزی که برای حفظ آن نیاز به تلاش دارید، “رابطه ی” شماست.

توهم کنترل کردن فرزندتان به بهای از دست دادن رابطه ی شما تمام خواهد شد و می تواند شرایط را بسیار آشفته و دشوار کند.

برای لحظه ای سکوت کرده و با خود فکر کنید “در طی روز چقدر سعی در کنترل نوجوانم دارم؟ “

بسیاری از امر و نهی ها، بکن و نکن ها، سرزنش ها و تهدیدهای ما در طی روز علت اصلی تداوم رفتارهای آزار دهنده ی نوجوان است.

بهتر است به عنوان شخص سوم، کمی دورتر ایستاده و ارتباط خود با فرزندتان را ارزیابی کنید. آیا شما مدام سعی در کنترل او دارید و او نیز دایما از پذیرش کنترل شما سرباز می زند؟

در بسیاری از موارد اتفاق دردسر آفرین همین مورد است.

آیا شما بر رفتار فردی جر خودتان کنترل دارید؟ چگونه خواهید توانست فردی با تمایل شدید به استقلال آن هم در دوره ی نوجوانی که اوج تمایلات استقلال خواهانه است را تحت کنترل خود در آورید؟

پیشنهاد متخصصان روانشناسی نوجوانی آن است که کنترل گری را فراموش کنید و رویه ی ارتباطی خود را تغییر دهید. برای این کار نیاز دارید از خود بپرسید ” در طی روز چه میزان از 7 عادت مخرب رابطه استفاده می کنم؟ “.

برای کنار گذاشتن این عادات، لازم است در ابتدا آن ها را بشناسید.

تخریب گران هفت ریشتری

براساس تئوری واقیت درمانی، هفت عادت زیر می تواند به راحتی آب خوردن و به شدت زلزله ای هفت ریشتری ارتباط شما را تخریب کند.

1) انتقاد کردن

2) غرغر کردن

3) سرزنش کردن

4) تنبیه کردن

5) تهدید کردن

6) گلایه و شکایت

7) باج و رشوه دادن

اما خواندن عبارات 7 کلمه ای بالا اکتفا نمی کند و برای حل مسائل شما کافی نخواهد بود.

برای بهبود ارتباط تان لازم است لیستی از این عوامل در جایی مقابل دیدتان نصب کنید و در طی روز به بررسی این سوال بپردازید که “تخریب گران ارتباطی در رابطه ی شما چقدر فعال هستند؟”

پس از شناسایی این عوامل، می توانید گام بعدی را شروع کنید.

در این مرحله لازم است گله، شکایت، تهدید و.. را متوقف کنید و فعالیتی مناسب تر جایگزین آن کنید.

این فعالیت چه خواهد بود؟ برای آشنایی با شیوه ی صحیح رفتار، با ادامه ی متن همراه باشید.

اگر سرزنش و تهدید نه، پس چه؟!

کلیدی ترین کلمه ای که برای تربیت نوجوانی سالم به آن احتیاج خواهید داشت ” رابطه ” است.

اگر بتوانید رابطه ی خود با نوجوان را به درستی حفظ کنید، بیش از نیمی از مسیر را با موفقیت طی کرده اید.

ممکن است بگویید با تهیه ی چک لیست روزانه متوجه شده ام که در ارتباط با فرزندم زیادی غرغر می کنم، همواره در حال تهدید او هستم و یا بسیار سرزنش گر هستم.

می خواهم این رفتارها را تغییر دهم اما چگونه؟ اگر سرزنش و تهدید نکنم پس باید چه کاری انجام دهم؟

والدین که برای سال های طولانی بر اساس سیستم تخریبی با فرزندشان روبه رو شده اند، ممکن است برای تغییر عادات ارتباطی خود تا حد زیادی گیج شوند و احساس کنند تغییر ممکن نیست.

در اینجا نیاز دارید تا عادت های 7 گانه ی تحکیم رابطه را جایگزین عادت های قبلی خود کنید.

این عوامل عبارتند از:

1) حمایت کردن

2) احترام گذاشتن

3) تشویق کردن

4) اعتماد کردن

5) پذیرش نوجوان همان گونه که هست

6)گوش سپردن

7) گفت و گو درباره تفاوت ها و اختلاف ‌ها

آیا تغییر خواهم کرد؟

ممکن است با خودتان بگویید بعد از سال ها رفتار کنترل گرانه چگونه ممکن است بتوانم به شیوه ای جدید رفتار کنم؟

من نه تنها در ارتباط با فرزندم بلکه در تمامی ارتباطاتم از عادات مخرب استفاده می کنم. آیا ممکن است تغییر کنم؟

باید گفت تغییر عادات برای هیجکس کار آسانی نیست. حتی وقتی تصمیم دارید عادت ساده ای مانند مسواک زدن را نیز در خود ایجاد کنید با چالش هایی مواجه خواهید بود.

بنابراین اگر با مراحل تغییر رفتار و ایجاد عادات مناسب آشنا شوید، خواهید توانست تغیرات رفتاری را راحت تر پیش ببرید و به اهداف تان نزدیک شوید.

سه گام تا تغییر رفتار

1) آیا برای تغییر آماده ام؟

این بدین معناست که آیا قصد دارم نحوه ی رفتار خود با نوجوانم را تغییر دهم؟ آیا در این زمینه اطلاعات کافی دارم و منابع لازم را می شناسم؟

2) آیا موانع لازم در مسیر تغییر را می شناسم؟

در مسیر تغییر عادات مخرب به عادات موثر ممکن است با چه موانعی مواجه شوم؟

در بسیاری از موارد ممکن است ببینید فرزندتان با تهدید و تنبیه در ظاهر از شما حساب می برد و همین باعث شود تا تصمیم بگیرید رویه ی سابق تان را پیش ببرید.

بنابراین لازم است تا موانع را بشناسید و آن ها را کنترل کنید.

3) چه عواملی ممکن است باعث بازگشت به عادات منفی شود؟

برای تغییر هر عادتی ممکن است پس از برداشتن چند گام، احساس خستگی و یا تنبلی کنید، احساس کنید این کار از شما گذشته و از این طریق به عادات قبلی تان برگردید.

باید گفت امکان بازگشت به گذشته در رویه ی تغییر عادات امری طبیعی محسوب می شود. بنابراین ناامید نشوید، تغییرات مثبت هرچند جزیی را تشویق کنید و با انگیزه و اشتیاق به مسیرتان ادامه دهید.

به یاد داشته باشید موفقیت شما در جایگزینی عادات موثر می تواند نه تنها ارتباط شما با نوجوان تان، بلکه کلیه ی ارتباطات کاری، زناشویی و دوستانه ی تان را نیز تحت تاثیر قرار دهد و زندگی تان را شادتر، آرام تر و رضایت بخش تر کند.

نویسنده : کودک و نوجوان

ایجاد انگیزه در کودکان و نوجوانان

دسته بندی:مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها بی نظم, بی نظم و شلخته, شلخته, نوجوان شلخته

17تیر.1398

آیا فرزند شما دارای انگیزه می باشد

زمانی که به نظر می رسد یک کودک در مدرسه به اندازه کافی سخت کوشی زیادی نمی کند، این مورد به چه معنا می تواند باشد

این مورد در هر زمانی مابین دوره کودکستان تا فارغ التحصیلی دبیرستانی صورت می گیرد – و حتی بعد از آن.

این مورد رایج می باشد، ولی منجر به ایجاد نگرانی زیادی برای والدین می شود: شما متوجه نبود انگیزه و تعهد در نگرش فرزندتان نسبت به مدرسه می شوید.

شاید وی علاقه مناسبی برای یادگیری موارد جدید نداشته باشد. ممکن است که وی تکالیف خانگیش را انجام ندهد.

ممکن است که نمرات وی کم شوند. شاید در زمانی که تلاش می کنید که وی را مجاب به انجام دادن کارش کنید، یک دعوایی مابین شما ایجاد شود.

صرف نظر از مشکل اصلی که وجود دارد، اکثر والدین به دلیل اینکه کودکشان به اندازه کافی در مدرسه تلاش نمی کند و همچنین در رابطه با نحوه کمک به فرزندشان برای پیدا کردن انگیزه مناسب، دچار نگرانی می شوند.

دلایل بالقوه زیادی وجود دارد که می توانند منجر به کاهش انگیزه کودک در مدرسه شوند.

در ادامه یک سری مراحلی بیان شده است که شما با استفاده از آن می توانید بررسی کنید که چه اتفاقی صورت گرفته است:

نگرانی های خودتان را به صورت مشخص بیان کنید.

کودکتان چه نوع رفتاری انجام می دهد که در نتیجه آن فکر می کنید وی در مدرسه فعال نمی باشد؟

یک بررسی دقیق در رابطه با کارهایی که وی انجام می دهد – یا انجام نمی دهد – به شما کمک خواهد کرد تا مواردی که در حال وقوع هستند را مشخص کنید.

در صورتی که وی بگوید خسته است، به چه معنی می باشد؟

اکثر کودکان از کلمه “خسته بودن” به منظور توصیف احساس خودشان در کلاس استفاده می کنند، ولی ممکن است که تعریف آنها از خسته بودن با تعریف شما مطابقت نداشته باشد.

در برخی مواقع کودکانی که با چالش مواجه هستند یا خسته هستند، مطمئن نیستند که در رابطه با احساسات خودشان چه چیزی بگویند.

صحبت کردن با معلم.

معلم کودک شما یک منبع مهمی است که شما می توانید هم برای مشخص کردن مشکلات موجود و بعد از آن پیدا کردن روش هایی برای حل کردن آنها، از اطلاعات وی استفاده کنید.

راچل بوسمن[2] به عنوان یک روان شناس در موسسه ذهن کودک[3] معتقد است که “یک معلم می تواند در طول شش ساعت از روز، اطلاعات مفیدی را در رابطه با مواری که کودک انجام می دهد، پیشنهاد دهد.”

مشخص کردن انتظارات خودتان.

انتظارات خودتان را با معلم چک کنید تا مطمئن شوید که انتظارات شما متناسب با سن کودک و سطح رشد وی می باشد.

آیا این یک بخش از فرآیند یادگیری می باشد؟

دکتر باسمن توضیح داده است که “یک مقدار نرمالی از بیم و هراس وجود دارد که در نتیجه یادگیری موارد جدید ایجاد می شود.

برای مثال، کودکی که یاد می گیرد بخواند، ممکن است انگیزه پیدا نکند، چرا که این مورد برای وی جدید است و یک مورد راحتی نمی باشد.

” در صورتی که معلم فکر کند که فرزند شما در یک دوره زمانی سختی قرار دارد، ممکن است که وی شما را نسبت به شرایط فرزندتان مطلع کند.

آیا تغییراتی در مدرسه صورت گرفته است؟

لکنت زبان پیدا کردن در طول چند ماه اول کودکستان یا مدرسه راهنمایی یک مورد نرمالی می باشد، چرا که مرحله انتقال آنها به تعدیلات زیادی نیاز دارد.

لائورا فرمن[4] به عنوان یک روان شناس عصب در موسسه ذهن کودک معتقد است که “تعداد زیادی از مجموعه های پیش دبستانی، بیش از حد اجتماعی و عاطفی هستند و دارای حالت آکادمیک نمی باشند، به همین دلیل قرار گرفتن در دوره پیش دبستانی یا کودکستان سخت می باشد.

” کن شستر[5]، به عنوان یک روان شناس عصب و معلم باز نشسته یک الگوی مشابهی را در شروع مدرسه راهنمایی مشاهده کرده است که در آن از کودکان انتظار می رود تا مستقل تر و سازمان یافته تر باشند.

آیا کودک شما مدرسه اش را تغییر داده است؟

در یک شرایط مشابهی، تغییر دادن مدرسه همچنین می تواند یکی از چالش های آکادمیکی باشد که همزمان با تطبیق یافتن کودکتان به یک محیط جدید ایجاد می شود.

[1] Danielle Cohen

[2] Rachel Busman

[3] The Child Mind Institute

[4] Laura Fuhrman

[5] Ken Schuster

آیا عوامل اجتماعی نقش دارند؟

دکتر فورمن بیان کرده است که در شروع مدرسه راهنمایی، نگرش کودک شامل تعامل ها و فشارهای اجتماعی می باشد.

متاسفانه کودکانی که عملکرد مناسبی در مدرسه دارند، در برخی مواقع با انزوای اجتماعی مواجه می شوند و به منظور اجتناب از لقب گذاری شدن به عنوان یک ماسک دار یا یک لانه دار، ممکن است که فعالیت های آکادمیک خودشان را ترک کنند.

وی بیان کرده است “کودکان در مدرسه راهنمایی نمی خواهند که متفاوت باشند و ممکن است که این افراد یک هویتی را به دست بیاورند که منجر به کاهش تجربه خجالت زدگی و تحقیر آنها در برابر همتایان می شود.”

در حالیکه ممکن است شما به عنوان والدین، کنترل کمتری بر روی این موقعیت داشته باشید، ولی بهترین کاری که می توانید انجام دهید عبارت از پافشاری بر روی پیشرفت کردن سطح یادگیری فرزندتان می باشد.

به دنبال پیدا کردن فرصت هایی برای کودک خودتان باشید تا وی در خارج از مدرسه بتواند علایق خودش را دنبال کند و در کنار سایر کودکانی قرار بگیرد که علایق یکسانی دارند.

آیا کودک شما دارای یک کمبودی در مهارت ها می باشد؟

در صورتی که کودک بدون انگیزه شما همچنان دارای عملکرد نامناسبی باشد، این مورد می تواند به این دلیل باشد که مهارت های جدید مورد نیاز برای پیشرفت در وی ایجاد نشده است؛

این شرایط می تواند به دلیل یک اختلال یادگیری یا زبانی یا ضعف در عملکرد اجرایی باشد.

زمانی که یک کودک با مشکلی مواجه می شود، به خصوص در زمانی که مشکل از قبل مشخص نباشد، واکنش وی می تواند متوقف کردن تلاش هایی در این حوزه باشد که برای وی خسته کننده است.

دکتر فرمن توضیح داده است که “ما این مورد را بیچارگی یادگرفته شده می نامیم.

زمانی که این کودکان سطح موفقیت مناسب را به دست نیاورند، یک گرایشی به تسلیم شدن خواهند داشت، چرا که تمامی تلاش های صورت گرفته توسط آنها بی فایده می باشد.”

این مشکلات می توانند در زمان های مختلفی بروز داده شوند، چرا که برنامه تحصیلی سالانه نیاز به یک سطح بالایی از مهارت ها دارد.

کودکان دارای اختلال های خواندن، همانند خوانش پریشی، ممکن است که در کلاس اول، زمانی که خواندن مهم می شود و همچنین در کلاس سوم که درس های موجود پیچیده تر می شوند، بروز پیدا کند.

اکثر مشکلات عملکرد اجرایی در شروع دوره راهنمایی بروز پیدا می کنند، چرا که در این دوره از دانش آموزان انتظار می رود که هم در رابطه با کارشان و هم در رابطه با دلبستگی های خودشان، مستقل و سازمان یافته باشند.

همزمان با اینکه مخفی کردن این مشکلات سخت تر می شود، اغلب کودکانی که به دلیل چالش های خودشان دچار خجالت زدگی یا اضمحلال می شوند، از تلاش برای غلبه بر این مشکلات امتناع می کنند.

کودکان دارای معایب مهارتی، با استفاده از کمک و از طریق یادگیری روش هایی برای مدیریت این مشکلات و از طریق استفاده از منابع مدرسه ای که آنها را قادر می سازد تا از نقاط قوت شان استفاده کنند، در نهایت می توانند وضعیت مناسبی در مدرسه پیدا کنند.

شاید شرایط وی واقعا خسته کننده باشد

هر چند که این مورد به مراتب کمتر از سوء ظن والدین صورت می گیرد، ولی برخی از کودکان انگیزه کافی در محیط مدرسه شان ندارند.

ممکن است این کودکان افرادی باشند که کارشناسان آنها را کودکان “با استعداد” می نامند؛ توانایی های ذهنی این افراد خیلی قوی تر از همتایانشان می باشد.

این دانش آموزان در اغلب مواقع علایق آکادمیک خودشان (چه در رابطه با خواندن، نوشتن، ریاضیات یا در رابطه با علوم) را خارج از مدرسه دنبال خواهند کرد و یک برنامه آموزشی را پیدا خواهند کرد که فراتر از موارد یاد گرفته شده آنها تا آن زمان و موارد غیر مهیج می باشد.

یک شرایط دیگری که با استعداد بودن می تواند در آن مواقع منجر به عدم ارتباط وی شود، زمانی است که آنها در یک حوزه خاص دارای استعداد خاصی باشند .

آنها مجذوب حوزه هایی می شوند که به جای توجه کردن به مواردی که معلمانشان در کلاس بیان می کنند، بیشتر نسبت به این حوزه ها فکر می کنند.

ولی متئو کروگر[1]، به عنوان یک روان شناس در موسسه ذهن کودک و کسی که با کودکان با استعداد زیادی کار کرده است، نسبت به این موضوع شک دارد که نبود انگیزه در کودکان، صرفا به دلیل استعداد این افراد می باشد.

دکتر کروگر بیان کرده است “من انتظار دارم که اکثر کودکان با استعداد برنامه درسی را به عنوان یک مورد اجباری در نظر بگیرند.

” در صورتی که موارد موجود در مدرسه منجر به جلب توجه کودک نشود، ممکن است که کودک با استعداد باشد و همچنین این تشخیص در مورد وی صورت گرفته باشد که یک موردی مانع از پیشرفت وی می شود و انگیزه او را از بین می برد.

[1] Matthew Cruger

چه موارد دیگری منجر به از بین رفتن انگیزه کودکان مدرسه می شوند؟

در حالیکه اختلال های تغذیه ای و کمبود سایر مهارت ها در اغلب مواقع منجر به عدم وجود علاقمندی در محیط مدرسه می شود، همچنین یک سری تشخیص های رایج دیگری هم وجود دارند که در این روش مشخص می شوند.

ADHD.

احتمالا بعد از اختلال های یادگیری، ADHD رایجترین موردی است که منجر به عقب افتادن کودکان در مدرسه می شود.

نبود انرژی، بی حوصلگی، انگیزه آنی و حواس پرتی عبارت از مواردی هستند که می توانند منجر به ایجاد یک مشکل قابل توجه در عملکرد معمولی مدرسه ای کودک مبتلا به ADHD می شود.

کریستین کاروترز[1]، به عنوان یک روان شناس بیان کرده است “ممکن است که کودکان دارای ADHD، مدرسه را به عنوان یک مورد چالش زای خاص در نظر بگیرند، چرا که آنها نمی توانند به راهنماها و اطلاعاتی توجه کنند که برای داشتن یک عملکرد مناسب لازم می باشد.

همچنین ممکن است که این افراد یک سری توجهات منفی را از طرف معلمانشان دریافت کنند، چرا که رفتار آنها می تواند اختلال آور باشد و این موضوع می تواند انگیزه آنها را برای داشتن عملکرد مدرسه ای مناسب، کاهش دهد.”

اضطراب.

اضطراب جدایی می تواند منجر به حواسپرت شدن کودک یا حتی مانع از توجه کافی وی به مدرسه شود، به دلیل اینکه وی نگران است در زمانیکه از والدینش جدا می باشد، ممکن است یک اتفاقی برایش بیافتد.

همچنین مشکل موجود می تواند اضطراب اجتماعی باشد، که تعامل با همکلاسی ها و معلمان را آنقدر برای کودک نگران کننده می کند که وی به جای شرکت در گروه های کاری کوچک، در کلاس ها حضور پیدا نمی کند یا هیچ وقت دست خودش را (به عنوان یک داوطلب برای پاسخ دادن به سوال مطرح شده) بلند نمی کند.

همچنین کودکان دارای اضطراب عمومی شده نسبت به موارد آکادمیک خودشان نگران هستند .

این مورد می تواند منجر به ایجاد استرس زیادی در مورد عملکرد کاملشان شود و این کودکان به دلیل اینکه احساس می کنند عملکردشان زیاد مناسب نمی باشد، از ادامه تحصیل منصرف شوند.

افسردگی.

یکی از علائم اصلی افسردگی عبارت از کاهش علاقمندی نسبت به فعالیت هایی می باشد که کودک در گذشته به آن علاقمند بوده است.

در صورتی که کودک شما در گذشته توسط فعالیت های موجود در مدرسه تهییج می شد و در حال حاضر به همراه بی علاقگی نسبت به مدرسه، یک سری علائمی دیگری همانند تحریک پذیری یا ناراحتی را تجربه می کند، این احتمال وجود دارد که وی از افسردگی رنج ببرد.

OCD. درست به همان روشی که اضطراب منجر به پیشگیری از تمرکز کودک در کلاس می شود، OCD هم می تواند یک سری محدودیت هایی را در این یادگیری ایجاد کند.

کودکان دارای OCD ممکن است آنقدر در رابطه با اشتباه داشتن دچار استرس شوند که ممکن است به دوباره خواندن هر چیزی یا پاک کردن و دوباره نوشتن تکالیف خانگی به صورت مجدد تا زمان کامل شدن، احساس نیاز پیدا کنند.

همچنین ممکن است آنها این احساس را داشته باشند که میز آنها کثیف می باشد و آنقدر در رابطه با این موضوع نگران شوند که نسبت به موارد در حال وقوع در مدرسه بی توجه باشند.

ممکن است این افراد به یک سری وسواس های فکری و تشریفاتی دچار شوند که منجر به پیشگیری از کار مدرسه ای می شود و اینطور به نظر برسد که وی همواره انگیزه محدودی برای یادگیری دارد.

این وضعیت یک فرآیند می باشد

در صورتی که کودک شما دارای یک اختلالی باشد که منجر به پیشگیری از یادگیری می شود، درمان به وی کمک خواهد کرد که انگیزه و فعالیت بیشتری در محیط مدرسه داشته باشد.

در رابطه با کودکانی که نیازی به درمان ندارند، ولی برای انگیزه پیدا کردن نیاز به درمان دارند، یک سری مواردی وجود دارند که والدین و معلمان برای کمک کردن به آنها می توانند انجام دهند.

همچنین به یاد داشته باشید که برخی از کودکان همزمان با بزرگ شدن، انگیزه کافی پیدا خواهند کرد.

دکتر کاروترز معتقد است “زمانی که داشتن انگیزه برای کودک شما سخت باشد، ممکن است که وی در یک دوره رشد باشد، ولی این بدان معنا نمی باشد که وی در آینده موفق نخواهد بود.”

دنیل کوهن[1] -مترجم : کودک و نوجوان

[1] Kristin Carothers

دسته بندی:روانشناسی رشد کودک و نوجوان, مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها انگیزه, ایجاد انگیزه, کودکان

29خرداد.1398

کاردرمانی اختلال اوتیسم

اوتیسم چیست ؟

اختلال اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال نافذ رشدی است که در ارتباطات اجتماعی مشکل ایجاد می کند.

بر اساس پژوهش ها، علت اصلی اوتیسم تاکنون شناخته نشده است و همبستگی معناداری بین این اختلال با وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین دیده نشده است.

به عبارت دیگر احتمال مبتلا شدن کودک به این اختلال در طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی وجود دارد.

به لحاظ آماری از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است. می توان گفت زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل است.

این اختلال که در پسران شایع‌تر از دختران است به این صورت عمل می کند که بر رشد طبیعی مغز در حیطه ی تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد.

کودک اوتیسم چه ویژگی هایی دارد؟

کودکان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌ های مربوط به بازی، مشکل دارند.

این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای کودک دشوار می‌ کند.

کودکان اوتیسم ممکن است رفتارهای خودآزارانه و یا پرخاشگری نیز نشان دهند.

در این افراد حرکات تکراری، پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییردیده می‌شود.

اما باید گفت هسته ی مرکزی اختلال اوتیسم، اختلال در “ارتباط” است.

اگر با کودکی که دارای اوتیسم است در ارتباط باشید، تقریبا می توانید نیمی از نشانگان زیر را در بیشتر موقعیت ها در او مشاهده کنید:

اصرار به یکسانی مقاومت در برابر تغییر
مشکلات شدید تکلم
مشکل در بیان نیازها و استفاده از اشارات به جای کلمات
اشتباه در کاربرد ضمایر
تکرار کلمات و یا جملات دیگران
خنده، گریه، پریشانی و قشقریق بی دلیل
مشکلات اساسی در برقراری ارتباط (در آغوش گرفته شدن را دوست ندارند، تماس چشمی کم، فاصله گرفتن از دیگران)
· تحرک بیش از اندازه و یا کم
نترسیدن از خطرات
به روش های معمولی آموزش پاسخ نمی دهند
عدم حساسیت به صدا: ممکن است فکر کنید کودک واقعا صدای شما را نمی شنود در حالیکه از نظر شنوایی کاملا سالم است.
ناتوانی هوشی در حدود 70 درصد موارد

درمان اوتیسم

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان اوتیسم یافته نشده‌است. می توان گفت کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است.

در ادامه برخی از رویکردهای اثرگذار درمان را معرفی خواهیم کرد.

روش رفتاردرمانی ABA

این روش از بهترین مداخلات توانبخشی برای اوتیسم است که بیش از ۵۰ سال قدمت دارد.

در این رویکرد علمی، مهارت‌های بازی، ارتباطات، مراقبت از خود و مهارت های تحصیلی به کودک اوتیستیک آموزش داده می شود.

در این شیوه از دستورالعمل های مستقیم استفاده نمی شود.

به عنوان مثال ممکن است درمانگر از کودک بخواهد تا با استفاده از وسایل موجود یک کارت هدیه ولنتاین درست کند و در خلال کار به او بگوید که با قیچی چگونه کار کند، چطورکاغذها برش بزند و رنگ آمیزی کند.

اما در پایان کودک مجموعه از مهارت های ظریف مانند برش زدن، رنگ آمیزی، در دست گرفتن مداد و قیچی زدن را یاد گرفته است.

درمان رفتاری شناختی یاCBT

این روش باتمرکز بر اصلاح شناختی به طور معمول برای کودکان مبتلا به علائم خفیف اوتیسم کاربرد دارد.

روابط متقابل و انحصاری یا DIR

با این روش درمانگر از طریق تمرکز بر علایق کودک، او را در فعالیت ها درگیر می کند و به سمت یادگیری مهارت های جدید هدایت می کند.

توسعه روابط در درمان اوتیسم

یک رویکرد خانواده محور برای درمان اوتیسم است که بر اهداف عاطفی و اجتماعی به منظور ایجاد روابط معنی دار تمرکز می کند.

در این روش به اشتراک گاری تجربیات بسیار مهم است و در حقیقت کل خانواده درگیر فرایند درمان می شوند.

دارو درمانی

داروهایی وجود دارد که می تواند به افرادی که دارای عملکرد اوتیسم هستند کمک کند.

برای مثال دارو ممکن است به کنترل بیش فعالی، علایم ناتوانی در تمرکز ، افسردگی یا تشنج کمک کند.

البته باید گفت همه ی کودکان نسبت به دارو پاسخ یکسانی نمی دهند.

کاردرمانی برای اوتیسم

رمز موفقیت مداخلات کاردرمانی در درمان زودهنگام است.

رویکردهای مبتنی بر مداخله ی زودهنگام، معتقدند در صورتی که بتوانیم توانایی کودک در انجام تمرینات، تماس اجتماعی و همکاری با جمع را ارتقا دهیم، می توانیم ادعا کنیم که کودک فاقد مشکل است.

رویکرد مداخله ی زودهنگام نوعی درمان بیولوژِیک است که از طریق تغییر در عملکرد مغز، مشکلات کودکان را از بین می برد.

دستاوردهای کاردرمانی

کودکان اوتیسم دریافت کننده ی مداخلات زودهنگام کاردرمانی، در طی دو تا سه سال آینده می توانند دستاوردهای شان را حفظ کنند.

همچنین معیارهای زبان و سازگاری رفتار که شامل مولفه های ذهنی، حسی و حرکتی است پیشرفت خوبی را نشان می دهد و علایم روان پریشی نیز کاهش قابل توجهی را نشان می دهد.

براساس یک مقاله منتشر شده در سال 2012، کودکانی که تحت درمان ESDM قرار می گیرند، نسبت به قبل واکنش های مغزی متفاوتی را در برابر محرک های اجتماعی خواهند داشت.

واکنش کودکان اوتیسم تحت این نوع خاص از درمان، نسبت به چهره ها در مقایسه با اسباب بازی ها سریع تر و قوی تر است. همان طور که کودکان عادی نیز چنین واکنشی دارند.

این در حالی است که در گروه مقایسه (کودکان اوتیسمی که این نوع درمان را دریافت نکردند)، واکنش کودکان نسبت به اشیا و اسباب بازی ها سریع تر از واکنش آن ها نسبت به انسان هاست.

این یافته به عنوان یکی از 5 یافته ی علمی برتر سال 2010 مطرح شده است. یافته ای که بر اساس آن دنیا از تاثیر مداخلات زودهنگام در تغییر عملکرد مغز آگاه شد.

نکته ی مهم آن است که مداخلات رفتاری انجام شده در این رویکرد، از نوع مداخلات رفتاری سطحی نیستند و به طور عمیق، عملکرد نورون های در حال شکل گیری در مغز را تغییر می دهند.

آیا با اوتیسم می توان موفق بود؟

همان طور که گفته شد اوتیسم از حمله اختلالات عصبی است که مشکلاتی از خفیف تا شدید در ارتباطات اجتماعی ایجاد می کند.

اما بررسی شواهد تاریخی و سرگذشت افراد موفق نشان دهنده ی آن است که با وجود اوتیسم نیز می توان موفق بود.

نمونه ی بارز این مساله موسیقی دان مشهور، موتزارت است.

او از کودکی نسبت به صداهای بلند به شدت حساس بود، دایره‌ی توجه کوتاهی داشت و می‌توانست در طی چند ثانیه از چرخه‌ای از حالات چهره حرکت کند.

او در زندگی کوتاه خود بیش از ششصد قطعه موسیقی برای اپرا، سمفونی، کنسرتو، مجلسی، سونات، سرناد و گروه کُر ساخت.

موتزارت در سومین سال از زندگی اش شروع به آهنگسازی کرد و در اروپا شهرت بسیاری یافت.

در هفت سالگی اولین سمفونی و در دوازده سالگی اولین اپرای کامل خود را نوشت.

موتسارت در تمام ژانرهای مرسوم در دوران زندگی اش موسیقی تصنیف کرد و بررسی شرح حال و زندگی او نشان می‌دهد که او در طیف اوتیسم قرار می‌گرفته است.

شخصیت های معروف دیگری مانند دن آیکروید، کورتنی لاو، استنلی کوبریک و داریل هانا نیز در طیف اوتیسم قرار داشته و دارند.

بنابراین آنچه مهم است تشخیص به هنگام، استفاده از خدمات توانبخشی و مهارت آموزی به این کودکان است تا بتوانند توانمندی های منحصر به فرد خود را شکوفا کنند و به سبک خود از زندگی لذت ببرند.

نویسنده : کودک و نوجوان

کاردرمانی نوزادان و کودکان

دسته بندی:سایر اختلالات کودکی, مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها اختلال اوتیسم, اوتیسم, کاردرمانی

28خرداد.1398

کاردرمانی به عنوان تاثیرگذارترین روش توانبخشی برای نوزادان و کودکان مطرح است.

این علم عبارت است از هنر استفاده از فعالیت های هدفمند درمانی، در جهت مشغول ساختن ذهن، روان و جسم کودک، به منظور کاهش اثرات مشکل، افزایش توانمندی فردی و رشد استقلال.

چه در مواردی که کودک دارایی نوعی از نقص مادرزادی است و چه در مواردی که آسیبی در حین تولد ایجاد شده باشد، کاردرمانی به منظور رفع نواقص ایجاد شده و یا ژنتیکی تجویز می شود.

از آنجایی که نیاز هر نوزاد به درمان بر اساس ناتوانی و اختلالات موجود، متفاوت است کاردرمانی برای هر نوزاد نیز به نحوی منحصر به خود او انجام می شود.

نوع این تمرینات تاحد زیادی بستگی به سن نوزاد و نوع مشکل دارد و رایج ترین تمرینات کاردرمانی قابل استفاده برای کودکان عبارتند از :

تمرینات تعادلی و انعطافی
تمرین با توپ با هدف بهبود سینه خیز رفتن و تقویت توان عضلانی
ماساژ آرام
استفاده از کمپرس گرم و سرد روی مفاصل و عضلات

اختلالات رایج نوزادان و کودکان

از جمله اختلالات رایج نوزادان و کودکان که آن ها را نیازمند استفاده از خدمات کاردرمانی می کند.

می توان به فلج مغزی، اوتیسم ، اسپینا بیفیدا یا همان شکاف مادرزادی مهره ها، ضربه های مغزی، اختلالات عصبی- عضلانی و کجی گردن یا همان تورتیکولی اشاره کرد.

علاوه بر موارد فوق آسیب هایی مانند دررفتگی بخشی از بدن نوزاد در حین زایمان از طریق کاردرمانی قابل رفع است.

در ادامه به توضیح مختصری در مورد چیستی و چگونگی درمان این اختلالات از طریق کاردرمانی می پردازیم.

تورتیکولی:

یا همان کج گردنی به معنای پیچ خوردن گردن است.

این اختلال معمولا بخاطر قرار گرفتن نامناسب جنین در رحم یا بخاطر زایمان دشوار اتفاق می افتد.

لازم است بدانید تورتیکولی به میزانی که برای شما به عنوان مادر یا پدر آزاردهنده است برای نوزاد سخت نیست.

بیشتر نوزادان دردی از این بیماری حس نمی کنند و خوشبختانه این مشکل معمولاً با تغییر وضعیت یا نرمش های کششی در منزل کم کم رفع می شود.

اوتیسم یا درخودماندگی:

این اختلال به عنوان یکی از اختلالات نافذ رشدی است که هسته ی اصلی آن از طریق مشکل فرد در ارتباطات مشخص می شود.

باتوجه به اینکه تشخیص اوتیسم در سن قبل از 3سالگی نیز امکان پذیر است.

، در صورت مداخله ی زودهنگام، تمرینات کاردرمانی با استفاده از متدهای مختلف قادر به بهبود وضعیت نوزاد یا کودک خواهند بود.

فلج مغزی

اگر در طول دوره ی رشدی کودک متوجه مشکلات غیر معمولی در نشستن، خزیدن، گردن گرفتن، جمع کردن اشیای ریز و حرکات کودک شوید.

لازم است برای بررسی دقیق تر مساله به متخصص اطفال مراجعه کنید.

تشخیص فلج مغزی یک فرآیند ساده نیست و در ماه های اول رشد نیاز به نظارت دقیق دارد.

مقایسۀ مهارت های حرکتی کودک با مراحل رشد تکاملی کودکان عادی به پزشکان کمک می کند تا بتواند وجود یا عدم وجود فلج مغزی را به درستی تشخیص دهد.

اگر چه در 9 ماه اول تشخیص فلج مغزی مشکل است، اما آنچه مهم است مراجعه ی زودهنگام به منظور تشخیص مشکل است.

می توان گفت این کودکان دارای یک سن طلایی برای مداخله های توانبخشی هستند و اقدامات کاردرمانی و گفتاردرمانی به موقع می تواند در روند بهبودی آنها موثر باشد.

به عنوان مثال کاردرمانی می تواند به کاهش درد، سفتی عضلات و بهبود تحرک عمومی و نشستن کودکان فلج مغزی کمک قابل توجهی کند.

مشکلات در گردن گیری

گردن گیری در کودکان یک مرحله تکاملی بسیار مهم است.

می توان گفت پایه و اساس کلیه ی مراحل تکاملی و رشدی کودک به گردن گیری به موقع او بستگی دارد .

تاخیر در این امر درصورت عدم توجه والدین می‌تواند به تاخیر جبران ناپذیری در مراحل بعدی همچون سینه خیز رفتن، نشستن چهاردست و پا رفتن، ایستادن و راه رفتن منجر شود.

باتوجه به حساسیت تمرینات کاردرمانی با هدف تقویت عضلات گردن نوزادان، پیشنهاد می شود تا قبل از مراجعه به کاردرمانگر از انجام تمرینات خودسرانه جدا اجتناب کنید.

تاخیر در نشستن:

در صورت تاخیر در کسب توانایی جهت نشستن، می توانید تمرین های ساده ای را در منزل انجام دهید.

به عنوان مثال کودک را به حالت نشسته روی یک زانوی خود قرار دهید و با حرکت دادن زانوی خود به طرفین، تعادل خود را به هم بزنید (کمر کودک را کنترل کنید).

در صورتی که کودک توانایی کمی در نشستن دارد و فقط مشکل تعادل در نشستن را دارد روی پاهای او در حالت نشسته چند کیسه شن کوچک قرار دهید تا به تعادلش کمک شود.

به عنوان تمرین ساده ی دیگری می توانید کودک را در گوشه یا کنج دیوار بنشانید و یا دو طرف ستون فقرات کودک را از بالا به پایین ماساژ دهید.

اگر چه انجام این تمرین ها می تواند مفید باشد اما بهتر است جهت تشخیص دقیق منشا مشکل به متخصص کاردرمانی مراجعه کنید.

تمرین های کاربردی در منزل

اگر به دنبال تمرین هایی ساده و خوشایند به منظور کنترل سطح انرژی، افزایش توان جسمی، عضلانی و مفصلی فرزندتان هستید می توانید از موارد زیر استفاده کنید.

دقت کنید که میزان تند و یا کند انجام دادن این تمرین ها بستگی به هدف تان دارد.

اگر قصد دارید در ابتدای صبح و به منظور افزایش سطح انرژی کودک، تمرین کنید می توانید حرکات را به صورت تند انجام دهید.

اما اگر در تایم اوج انرژی کودک (عصر) هستید و می خواهید تا حدی او را آرام کنید اجرای کندتر حرکات کمک کننده است.

تمرین جارو برقی:

در حالیکه کودک به صورت طاق باز خوابیده، رو به روی او قرار بگیرید.

با او تماس چشمی برقرار کنید و بگویید آیا دوست دارد جارو برقی ای شود برای تمیز کردن اتاق؟

سپس در حالیکه کمی بالاتر از مچ پای او را با دو دست گرفته اید، پاها را در راستای بدن به آرامی به جلو عقب حرکت دهید.

به طوری که گویا کودک جارو برقی است که با آن در حال تمیز کردن محیط هستید.

بازی بولینگ:

در حالیکه کودک خوابیده، پاهایش را به درون شکمش جمع کنید. در همین زمان وظیفه ی شمارش را نیز به کودک بدهید.

یعنی بعد از هربار جمع کردن پاها، کودک یک عدد را می شمارد. بچه ها معمولا این بازی را دوست دارد و می توانند از طریق آن به آرامش عضلانی خوبی دست یابند.

زمان طلایی را از دست ندهید

بر اساس جدیدترین تحقیقات در حیطه ی بازتوانی و توانبخشی کودکان، مداخلات زودهنگام می تواند از طریق تاثیر بر سلول های مغزی در حال شکل گیری، عملکرد مغز را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد.

این بدین معناست که حتی در موارد حادی مانند اوتیسم و فلج مغزی، اگر مداخله ی به هنگام انجام شود، مساله تا حد زیادی قابل درمان است.

به عنوان مثال در مطالعه ای که در سال 2012 انجام شد، گروهی از کودکان اوتیسم در سنین پایین تحت درمان از طریق رویکرد ESDM به عنوان نوعی از مداخلات زودهنگام قرار گرفتند.

نتایج این پژوهش حاکی از رفع مشکلات این گروه، از بین رفتن علام اولیه اوتیسم و باقی ماندن دستاوردها در طول 2 سال بود.

بر این اساس پیشنهاد می شود با مشاهده ی علایمی که حاکی از تاخیر حرکتی یا شناختی در رشد فرزندتان هستند، به متخصص کاردرمانی مراجعه کنید تا زمان طلایی درمان را از دست ندهید.

نویسنده : کودک و نوجوان

نکات طلایی برای گفت و گو با نوجوان بداخلاق

برچسب‌ها اختلالات نوزادان, اختلالات کودکان, کاردرمانی, کاردرمانی نوزادان, کاردرمانی کودکاندسته بندی:خدمات مرکز, مشاوره کودک و نوجوان

27خرداد.1398

در نوجوانی، افراد دچار تغییرات فیزیکی، روانی، هورمونی و اجتماعی می شوند در نتیجه، ارتباط با نوجوان شما می تواند بسیار پیچیده باشد.

این تغییرات جسمی، روانی و هورمونی باعث می شود نوجوان بیشتر بخواهد با دوستان خود صحبت کند؛ زیرا آن ها هم سن هستند و حرف همدیگر را بهتر می فهمند.

اما این روش ممکن است منجر به گوش دادن به توصیه های غلط نیز شود.

بنابراین لازم است مهارت هایی را برای برقراری ارتباط با نوجوان و ایجاد یک گفت و گوی سازنده بیاموزید.

منطقی باشید و منطقی بودن را یاد دهید.

نوجوانان می دانند که چگونه با والدین صحبت کنند تا به خواسته خود برسند.

آن ها به اشکال مختلف سعی در جلب رضایت شما برای رسیدن به خواسته های شان دارند.

این خواسته ها می تواند شامل درخواست برای بیشتر ماندن در خارج از خانه، مهمانی رفتن با دوستان، پوشیدن فلان لباس یا خرید فان مدل شلوار باشد.

بهتر است ابتدا به خوبی به حرف فرزندتان گوش دهید. با این کار او چنین تصور نخواهد کرد که شما والدی مستبد و خودرأی هستید که به نظر دیگران توجهی ندارید.

سپس تمامی جوانب را به صورت منطقی برآورد کنید و قانونی را وضع کنید که متناسب با نیازهای رشدی نوجوان، بافت خانوادگی و نیازهای هر دوی شماست.

به عنوان مثال برای مشخص کردن زمان بازگشت به خانه، توصیه می کنم که همه اعضای خانواده را دور هم جمع و صحبت کنید. قبل از تصمیم گیری، همه عوامل را در نظر بگیرید.

به عنوان مثال اگر بچه ی 9 ساله ی شما بعد از زمان مدرسه مستقیما به خانه بر می گردد، نوجوان 14 ساله نیاز به زمان بیشتری برای بودن با دوستان دارد و لازم است به این نکته توجه کنید.

بعد از وضع قوانینی که در آن حقوق همه لحاظ شده، مقتدر باشید و سرپیچی از قوانین را به سادگی نپذیرید.

گفت وگو را با ساده ترین جمله ها شروع کنید.

اگر مساله ای وجود دارد که لازم است در مورد ان با نوجوان تان صحبت کنید، به جای این پا و آن پا کردن و خوردن مدام حرف های تان، خودتان باشید و شروع به صحبت کنید.

با ساده ترین جمله ها، مکالمه تان را شروع کنید. به طور مثال بگویید: چه خبر؟، امروز چطور بود؟ مدرسه چه خبر؟

ناهار مدرسه چی بود؟

همین سوال های ساده باعث می شود فرزند شما به تدریج شروع به حرف زدن کند و خیلی از مسائل خود را با شما در میان بگذارد.

بنابراین از سوالات ساده که در حقیقت سیم رابط های رابطه هستند استفاده کنید تا باب گفت و گو باز شود.

از نوجوان تان نظر خواهی کنید.

بهتر است پیش از پرداختن به موضوع اصلی، بستر سازی و مقدمه چینی کنید.

به طور مثال، در مورد مسائل مهم زندگی نوجوان و یا خانواده توقف کنید و یا یکی از اتفاقات پیش آمده اخیر، نظر او را جویا شوید.

با این کار، نوجوان در می یابد که شما برای او هویتی مستقل قایل شده اید و این دقیقا همان چیزی است که هر نوجوانی آرزویش را دارد.

سپس به تدریج گفت و گو را به سمت موضوعی که تمایل دارید هدایت و در مورد آن بحث کنید.

بدین طریق شما خواهید توانست فضای دوستانه ای را بر روابط خود و نوجوان تان حاکم و او را به گفت و گو در مورد مسایلش تشویق کنید.

گفت و گو را با نیش و کنایه و برچسب شروع نکنید.

اولین قدم برای نتیجه دادن یک بحث، این است که به شخصیت طرف مقابل تان احترام بگذارید.

این نکته به منظور ایجاد یک مذاکره ی سازنده در برخورد با نوجوان بسیار ضروری تر است چرا که سن نوجوانی با حساسیت و شکنندگی روحی بیشتری همراه است.

نواجوانان به اقتضاء شرایط روانی، هورمونی و روحی خود، تکانشی تر هستند و شروع گفت و گو با جملاتی مثل ” اصن معلومه از صبح کجایی؟

می خواهی آبروی خودت و ما را ببری! ” احتمال پرخاش، دروغ و جواب های سربالا را افزایش می دهد.

بهتر است صحبت های خود را با سوال هایی کلی آغاز کنید تا بحث به تدریج شروع شود. به طور مثال بگویید: خب، امروز چه کارها کردی؟! یا از دوستانت چه خبر؟!

اگر والدی شنوا و غیرسرزنش گر باشید، دیگر دلیلی وجود ندارد که نجووانتان با شما حرف نزند و یا به تلفن موبایل، دوستان و اینترنت متوسل شود.

گوش شنوای صحبت های نوجوان باشید.

در صورتی که موفق به ارتباط با نوجوان تان شدید، در این مرحله توصیه می شود تا آن جا که ممکن است اظهار نظر و دیدگاه خود را بیان نکنید.

بیشترین چیزی که لازم دارید ان است که فقط و فقط به حرف های او گوش کنید.

بهتر است هر از گاهی با بیان عباراتی مانند بله یا متوجه منظورت شدم، به او اطمینان دهید که سرو پا گوش هستید.

در خلال گوش دادن، با طرح سوالاتی در مورد گفته های نوجوان، او را به بیان دقیق تر مساله اش تشویق کنید و خود نیز به این اطمینان برسید که حرف های او را به طور کامل متوجه شده اید.

اگر بتوانید این مرحله را به خوبی اجرا کنید، بیش از نیمی از مساله را حل کرده اید.

گوش دادن فعالانه برای والدینی که غالبا به نصیحت، توصیه و راه حل دهی عادت کرده اند، دشوار و نیازمند تمرین است.

تصمیم گیری را به عهده خودش بگذارید.

اگر گمان می کنید نتیجه گفتگو رضایت بخش بوده است بهتر است پس از بیان دلایل و توجیه نوجوان، تصمیم گیری را به خود او واگذار کنید.

قرار نیست در تمامی موقعیت ها شما حل کننده ی مسایل باشید.

بنابراین قدرت نیروهای درونی نوجوان تان را به او یادآوری کنید، استعدادها و شایستگی هایش را به رخ او بکشید و به او بگویید که در هر شرایطی پشتیبان و یاور او خواهید بود.

در نهایت این فرزندتان است که تصمیم نهایی را می گیرد و شما حامی او خواهید بود.

بپذیرید که نوجوان تان فردی مستقل است.

در بسیاری از موارد، ممکن است رفتارهایی مانند سیگار کشیدن، دوستان ناباب و تیپ های عجیب و غریب نوجوان را تهدیدی برای آبروی خود تلقی کنید.

این باور به شما اجازه نخواهد داد که هویت مستقل فرزندتان را درک کنید و به مشکلات شخصی او احترام بگذارید.

اگرچه رفتارهای هر فرد از اعضای خانواده بر کل سیستم، اثر گذار است اما تا وقتی که نوجوان احساس کند در حال کنترل کردن او و رفتارهایش هستید، با شما همکاری نخواهد داشت.

به او بفهمانید که نگران خودش هستید و قصدتان کمک است. سپس برایش این حق انتخاب را قایل شوید که از شما تقاضای کمک کند یا نکند.

به عنوان مثال ممکن است بگویید “چند وقتیه تو خودتی. نمی دونم چه موضوعی پیش آمده اما می توانی برای هر نوع کمکی روی من حساب کنی”.

در گفت و گوی بی حاصل چگونه رفتار کنیم؟

اگر نتیجه مساعدی از گفتگو حاصل نشد، ممکن است نوجوان عصبی و بداخلاق شده و رفتار تندی با شما داشته باشد.

در این شرایط اگر چه ممکن است شما نیز عصبانی و برافروخته شوید، اما لازم است به خودتان مسلط باشید و این رفتار او را راهی برای ابراز هیجاناتش تعریف کنید.

سعی کنید به سردرگمی و عصبانیت او دامن نزنید و یا دهان به دهانش نشوید تا در موقعیتی مناسب تر گفت و گویی ثمر بخش را پیگیری کنید.

نویسنده : کودک و نوجوان

پسرم برای رفتن به دستشویی مقاومت می کند

دسته بندی:مشاوره کودک و نوجوان

برچسب‌ها صحبت با نوجوان, نوجوان, گفت و گو

1خرداد.1398

یکی از مشکلات شایع در طی مراحل مختلف آموزش توالت رفتن به کودکان، مقاومت آن ها در برابر دفع است.

این حالت که جزء اختلالات دفعی دوران کودکی محسوب می شود، ممکن است از حدود 2 سالگی آغاز شود و حتی تا سنین دبستان نیز ادامه یابد.

لازم است بدانید هرچه مشکل در سنین پایین تری رخ دهد، درمان آن راحت تر است درحالیکه مشکلات دفعی در کودکان دوران دبستان نیاز به ریشه یابی مسایل روانی بیشتری از جمله اضطراب، خشم و مشکلات خانوداگی خواهند داشت.

دلیل مقاومت کودک چیست؟

داشتن کودکی که به صورت مداوم مدفوع خود را نگه می دارد، می تواند برای شما به عنوان والد بسیار نگران کننده باشد و حتی شما را سردرگم گند.

کودکان به دلایل مختلفی تصمیم می گیرند مدفوع خود را نگه دارند.

بر اساس رویکرد روانکاوی فروید، نگه داشتن مدفوع به دلیل داشتن حس مالکیت کودک نسبت به آن است و کودکان دارای این رفتار، در بزرگسالی نیز شخصیتی محتکر، نگه دارنده، صرفه جو و گاها خسیس خواهند داشت.

اما در رویکرد رفتاری اعتقاد بر این است که کودک مدفوعش را نگه می دارد، چون برای تخلیه ی آن آموزش صحیحی ندیده است.

بر اساس این دیدگاه ممکن است کودک از رفتن به دستشویی ترسیده باشد، ممکن است محیط دستشویی برایش ناخوشایند باشد.

یا از این طریق موفق به جلب توجه والدین حتی به صورت منفی (تهدید و عصبانیت و…) شده باشد.

در رویکرد سیستمی خانواده اعتقاد بر این است که احتمالا در خانواده ی کودک نگه دارنده ی مدفوع، ارتباطات به گونه ای پیش می رود که کودک دچار اضطراب، خشم و کمبود توجه است.

او از این طریق سعی می کند خشم خود را تخلیه کند، نظر دیگران را به خود جلب کند و به والدین نشان دهد که علی رغم کوچکی اش، می تواند در جنگ قدرت مخفیانه برنده باشد

بهترین راهکار حل مشکل چیست؟

تا به اینجا با مهم ترن دیدگاه های روانشناسانه ی مربوط به اختلالات دفعی کودک آشنا شدید.

اما از این نکته نیز غافل نشوید که ممکن است مشکلات کودک تان منشا عضوی یا بدنی نیز داشته باشند.

به عنوان مثال ممکن است استفاده از رژیم غذایی نامناسب و فاقد فیبر، منجر به ایجاد یبوست مزمن در او شده باشد.

در این حالت دیواره ی روده دچار اتساع شده و عصب های روده ای، حساسیت خود را در برابر احساس دفع از دست می دهند.

در ادامه ی این وضعیت، کودک با تاخیر بیشتری نیاز به دفع را احساس می کند و مشکل در چرخه ای بی پایان ادامه می یابد.

بنابراین در گام اول لازم است مشخص کنید که مشکلات فرزندتان ناشی از مساله ای عضوی، بدنی، تغذیه ای است یا منشا روانی دارد؟

در صورتی که منشا مساله، غیر روانی باشد، می توانید از طریق تغییر در عادات غذایی، اضافه کردن مواد حاوی فیبر و سوپ های ملین مشکل را رفع کنید. اما در صورتی که مشکل دارای منشا روانی است چه باید کرد؟

ساده ترین تکنیک های درمانی برای اختلالات دفعی با منشا روانی

در اینجا ساده ترین و کاربردی ترین روش های درمان بر اساس رویکرد رفتاری معرفی خواهند شد.

در آموزش های مربوط به توالت رفتن تجدید نظر کنید.

در صورتی که آموزش های شما توام با خشونت، ایجاد ترس، تنبیه و یا وسواس نسبت به پاگیزگی باشد، کودک می تواند در برابر رفتن به دستشویی مقاومت کند.

در اولین گام آموزش ها را مورد بازبینی قرار دهید.

علاوه بر رفتار خود، بررسی کنید که آیا کودک نحوه ی صحیح دفع را آموخته، محل قرار گرفتن ادرار و مدفوع را می داند؟ و از نحوه ی استفاده از سیفون آگاه است؟

سیستم بدن را به زبان ساده تشریح کنید.

ممکن است دلیل مقاومت فرزندتان، احساس مالکیت نسبت به مدفوع باشد.

برای اصلاح این باور، بدن و کارکد آن را به زبان ساده و داستان گونه برای کودک توضیح دهید.

می توانید از انواع فیلم ها مانند فیلم کاربردی ” بدن من چگونه کار می کند؟ ” و یا پارک هایی که به تشریح کارکرد بدن می پردازند نیز استفاده کنید.

محیط دستشویی را به جایی مطلوب تبدیل کنید.

برای این کار می توانید در دستشویی، عروسک یا وسیله ای جالب قرار دهید تا کودک برای رفتن به دستشویی ترغیب شود.

در صورت مقاومت کودک، بی توجهی کنید.

ممکن است کودک قصد داشته باشد از طریق این رفتار شما را کنترل کند.

واکنش هایی مانند تنبیه، دعوا، نگرانی و اصرار بیش از حد از جانب شما می توانید برای کودک جالب و تقویت کننده باشد و منجر به ادامه ی رفتار شود.

بنابراین بهتر است رفتار دستشویی نرفتن کودک را نادیده بگیرید و در صورتی که خودبه خود به دستشویی رفت او را تشویق کنید.

مشکلات ارتباطی خانواده را شناسایی و رفع کنید.

در بسیاری از موارد، اختلالات دفعی کودکان ریشه در وجود یک مشکل خانوادگی دارد.

در صورتی که مسایلی از قبیل مقایسه فرزندان با هم، بی توجهی به کودک، تنبیه، سرزنش، بدرفتاری والدین با یکدیگر و مسایلی از این قبیل وجود داشته باشد، کودک سطح زیادی از اضطراب و خشم را تجربه خواهد کرد.

این حالت خود را به شکل اختلالات دفعی نشان می دهد.

برای رفع مشکل لازم است سیستم ارتباطی حاکم بر خانواده را تغییر دهید. در برخی موارد نیز لازم است به روانشناس یا مشاور مراجعه کنید تا در تغییر این سیستم به شما کمک کند.

ارتباط خود با کودک را بهبود دهید.

در پس رفتار لجبازانه ی کودک شما، نیاز زیادی به توجه و نوازش نهفته است.

بهتر است برای رفع مشکل در ارتباط تان تجدید نظر کنید. به فرزندتان توجه کنید، او را تشویق کنید، ویژگی های مثبتش را بازخورد دهید و از تغییرات رفتاری او شگفت زده شوید.

کودک تان برای دریافت نوازش و پذیرش بی قید و شرط از جانب شما، در حال بروز رفتار نشانه دار (مشکلات دفعی) است.

در صورتی که نیاز او به نوازش و تایید را برطرف کنید، نشانه ی بیماری (مقاومت در برابر دست شویی رفتن) نیز خود به خود حذف خواهد شد.

در کودکان پیش دبستان و دبستان، محیط مدرسه را بررسی کنید.

در صورتی که تمامی موارد گفته شده را بررسی کردید و در کودکان سنین دبستان، مشکل همچنان ادامه داشت، محیط مدرسه را بررسی کنید.

تجربه ی شرایط تنش زا در محیط مدرسه به ویژه در سال های اولیه ی دبستان می تواند منجر به اختلالات دفعی شود.

در این زمینه لازم است با مشاور مدرسه نیز مشورت کنید.

آیا کودک لجباز مستحق سرزنش است؟

بر اساس آنچه در این مطلب مطالعه کردید، رفتاری مانند مقاومت در برابر دفع، می تواند علل متعدد و پیچیده ای از دلایل جسمی تا روانی داشته باشد.

در هیچ یک از این موارد کودک، مقصر نخواهد بود.

در حقیقت فرزند شما در حال نشان دادن واکنشی است که برآمده از سیستم خانواده است.

بنابراین تحت هیچ شرایطی، فرزندتان را به خاطر این رفتار، سرزنش، تنبیه کلامی و یا بدنی نکنید.

لازم است بدانید، رفتارهای از این قبیل می تواند مشکل را بسیار وخیم تر کند و درمان را سخت تر و طولانی تر نماید.

بهترین راهکار آن است که عوامل ایجاد کننده ی مشکل را بررسی کنید و در جهت رفع آن ها اقدام کنید تا مشکل در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف شود.

نویسنده : کودک و نوجوان