همه ما در زندگی از خشم و اندوه گریزانیم و پیوسته در جستجوی شادکامی و احساس رضایت هستیم.
می توان گفت شادی برای افراد معانی متفاوتی دارد.
ممکن است برای من شادکامی برابر با لذت بردن باشد ( لذت از روابط، تماشای فوتبال، از روابط جنسی و …)
یا برای شما برابر باشد با احساس رضایت ناشی از عملکرد خوب و دست یابی به اهداف تان.
صرف نظر از اینکه شادی برای شما هم معنی با موفقیت باشد یا لذت ، این احساس خوب روی عملکردتان نیز تاثیر مثبت می گذارد
مثلا وقتی شاد هستید با همسر و فرزندان تان برخورد بهتری دارید و انرژی بیشتری برای انجام کارهای روزانه، تحصیل و اهداف تان صرف می کنید.
برای داشتن یک تعریف بهتر از احساس شادکامی و درک بهتر مجموعه احساسات مطلوب و خواستنی، داشتن یک تقسیم بندی و چهارچوب از هیجانات مثبت در ذهن مان کمک کننده است.
هیجانات مثبت را می توان به سه گروه تقسیم کرد:
- هیجانات مثبت مربوط به آینده : شامل خوش بینی، امید، ایمان و اعتقاد
- هیجانات مثبت مربوط به گذشته: شامل احساس غرور، خشنودی و آرامش خاطر.
- هیجانات مثبت مربوط به زمان حال : یعنی احساس شادمانی ناشی از لذت آنی یا شادمانی دستیابی به اهداف و لذت پایدار است.
بنابراین می توان گفت شادمانی احساس مطلوبی است که در لحظه حال از آن لذت می بریم و رضایت داریم .
رابطه ی ذهن قضاوت گر شما و میزان شادمانی تان
شاد بودن اگرچه خواستنی است اما کار آسانی نیست.
وقتی آدم های اطراف تان به راحتی شما را نا امید و غمگین می کنند، وقتی در زندگی با خطرات، مشکلات و شکست های پی در پی مواجه می شوید و فرصت های خوب را از دست می دهید، به راحتی احساسات خوب و شادمانی را نیز از دست می دهید.
در این شرایط که بسیار غمگین و نا امید هستید و دنیا را مکانی نا عادلانه می بینید که در حق شما کم لطفی کرده، ممکن است راهی برای برگرداندن حس خوب در خود پیدا کنید.
مثلا سری به فروشگاه بزنید و برای خود خرید کنید، در رستوران غذای مورد علاقه تان را سفارش دهید، در اینترنت خود را مشغول کنید
اما دوباره بعد از مدتی همان حس منفی قبلی و ناراحتی را تجربه می کنید.
جالب است بدانید ک بسیاری از افراد در چنین موقعیت هایی برای رهایی و فرار از حس غمگینی و به دست آوردن شادی هرچند لحظه ای و آنی به مصرف مواد مخدر، و الکل روی می آورند.
بنابراین آن چه که در ابتدا باعث احساس خوب یا بد در شما می شود ذهن قضاوت گر شماست.
قضاوتی که از داشته ها و نداشته های خود دارید، ارزیابی و مقایسه ای که از خود، دیگران و میزان تلاش و ناکامی خود دارید همگی تاثیر بسزایی در میزان احساس خوشبختی و شادکامی تان دارد.
همچنین راه کاری که انتخاب می کنید نیز تحت تاثیر قضاوت ذهنی شما از سود و زیان آن روش قرار دارد.
- چگونه می توانیم توجه و تمرکز کودک مان را افزایش دهیم؟
- چگونه آسیب های بعد از طلاق را ترمیم کنیم؟
- روانشناسی اعتماد به نفس از دست رفته
راهکارهای طلایی شادمانی که هر فردی باید بداند:
شکرگزاری باشید تا شادمان شوید.
شکرگزاری حالتی است که در آن با ذهن و یا زبان خود نسبت به داشته های مان ابراز آگاهی و رضایت می کنیم
در واقع قدردانی از چیزی به این معناست که وجود آن چیز را درک کرده ایم.
بدون شک وقتی شکر گزاری می کنیم احساس بهتر و قضاوت ذهنی عادلانه تری نسبت به داشته ها و نداشته های مان داریم.
بسیاری از ادیان مذهبی و کشورهای مختلف، جشن شکرگزاری دارند (بخصوص بعد از برداشت محصول کشاورزی)
خیلی ها این آیین و مراسم را بی ارزش و خرافی می دانند.
اما تحقیقات علمی نشان داده که شکرگزاری شیوه مفیدی برای افزایش رضایت و کاهش احساسات منفی از جمله غم و افسرگی می باشد.
شکرگزاری و به نوعی قدردانی در روابط انسان ها نیز تاثیر بسزایی دارد.
مثلا زن و شوهری که در مقابل وظایف یکدیگر ابراز قدردانی می کنند و توجه خود را نسبت به محبت و هدایای همسر خود نشان می دهند.
در مقایسه با زوجی که کارهای یکدیگر را صرفا وظیفه و رفع تکلیف می پندارند، از میزان رضایت و احساس خوشبختی بیشتری برخوردارند
بنابراین برای ذهن ما که عادت به ارزیابی منفی دارد، شکر گزاری تمرین خوبی برای قضاوت منطقی تر از داشته ها است.
همین حالا به آخرین باری که به خاطر کاری از سوی دیگران مورد قدردانی قرار گرفتید فکر کنید. چه احساسی داشتید؟
بی شک قدردانی باعث محکم تر شدن و بهبود پیوند عاطفی و اجتماعی تان می شود.
و از آن جا که انسان موجودی اجتماعی است و در روابط است که احساس رضایت و شادکامی می کند، این موضوع در میزان رضایت و خوشبختی ما بسیار سودمند است.
روابط اجتماعی تان را بیشتر کنید.
مسلما وقتی به لحظه های شاد و روزهایی که حس خوشبختی و شادکامی داشتید فکر می کنید، آن لحظات خوب را در بستری از روابط اجتماعی می یابید.
این روابط می تواند شامل پدر و مادری باشد که بعد از موفقیت تان شما را در آغوش گرفته و ابراز رضایت کرده، دوستی باشد که از شما تعریف کرده و همسری که به شما توجه و ابراز علاقه نشان می دهد.
انسان ها همواره به یکدیگر نیازمند هستند ما بیش از هشتاد درصد از ساعات بیداری خودمان را با سایر افراد سپری می کنیم.
انسان از تنهایی گریزان است. البته تنهایی فیزیکی چندان مهم نیست. مهم احساس تنهایی است، تجربه ای که در آن فرد خود را جدا و دور از دیگران می بیند.
بنابراین یک جنبه اساسی برای داشتن احساس رضایت و خوشبختی، داشتن روابط سالم و شاد است.
جالب است بدانید که هیجانات نیز مسری هستند.
به آخرین باری که خوشحال و شاد بودید و با فردی افسرده و غمگین دیدار و تعامل داشتید فکر کنید.
یا برعکس به آخرین باری که خودتان احساس دل مردگی و غم داشتید و در آن لحظه با فردی شاد و پر انرژی هم کلام شدید فکر کنید.
آیاد در آن لحظه خلق تان تغییر نکرد؟
تحقیقات نشان می دهد که ما به صورت ناهشیار از دیگران تاثیر می گیریم و بر دیگران تاثیر می گذاریم، چیزی که از آن به عنوان سرایت هیجانی یاد می شود.
بنابراین داشتن دوستان شاد و روابط اجتماعی بیشتر و البته سالم می تواند در افزایش احساس رضایت و شادمانی شما تاثیرگذار باشد.
راه کارهایی برای شادمانی بیشتر:
- هرگاه دچار احساس منفی و غم شدید، در مورد این هیجان خود و همچنین قضاوت و افکار پشت این احساس تان، بنویسید.
نوشتن می تواند به شما در تخلیه هیجانات منفی و حتی تصمیم گیری و حل مسئله کمک کند.
- از تنهایی و انزوا دوری کنید. کم رویی و خجالت را کنار بگذارید و در روابط پیش قدم باشید.
- تمرین کنید شکرگزاری را به یک عادت در خود تبدیل کنید. فراموش نکنید که این کار هم از بعد معنوی و هم ارتباطی برای شما و سلامت تان سازنده و مفید است.
- نسبت به خود و دیگران مهربان و بخشنده باشید. شاد کردن دیگران باعث شادی خودتان خواهد شد.
- در برخورد با مشکلات و ناکامی ها به جای سرزنش گری و انتقاد یا غر زدن سعی کنید به راه حل بیندیشید این کار در درازمدت می تواند به یک عادت تبدیل شود.
- اگرچه از کودکی والدین و اطرافیان ناخواسته یا خواسته، همواره به مقایسه شما با دیگران پرداختند، سعی کنید دست از مقایسه خود با دیگران بردارید.
- در لحظه حال زندگی کنید، از فکر کردن به گذشته و حسرت خوردن یا فکر کردن دائمی به آینده و مضطرب بودن دست بردارید.
- از افراد منفی دوری کنید و در عوض سعی کنید با کسانی که به شما اعتماد بنفس و روحیه می دهند در تعامل باشید
- همه تلاش تان را به وقت عمل انجام دهید و در مقابل نتیجه، تلاشی برای انکار نداشته باشید و سعی کنید قدرت پذیرش خود را بالا ببرید.
- می توانید برای افزایش اطلاعات تان در مورد شادمانی از منابعی مانند کتاب شادمانی درونی، نوشته مارتین سلیگمن، ترجمه تبریزی و همکاران نیز استفاده کنید و یا با یک مشاور در ارتباط باشید.
نویسنده : مرکز مشاوره و روانشناسی ایران