درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و تمرکز

ذهن آگاهی چیست؟

ذهن آگاهی یک تمرین کلی، برای آگاهی کامل تر از خود و محیط در لحظه حال است و به افراد کمک می کند تا آگاهی خود را بر افکار، احساسات و واکنش های خود متمرکز کنند (که ممکن است مانع پیشرفت آن ها شود) و خود را بدون قضاوت و بدون اینکه تحت تأثیر آن ها قرار گیرند بپذیرند.

جان کابات زین برای اولین بار در اواخر دهه ۱۹۷۰ ذهن آگاهی را وارد پزشکی غربی کرد و آن را به عنوان “آگاهی و توجه عمدی، در لحظه حال و بدون قضاوت نسبت به چیزهایی که هستند” تعریف می کند.

تمرین تمرکز حواس و ذهن آگاهی به افراد این امکان را می‌دهد تا سرعت خود را کاهش دهند و متوجه شوند که چگونه افکارشان احساسات و رفتارهایشان را هدایت می‌کنند.  ذهن‌آگاهی از طریق تکنیک‌های مختلف، راه‌هایی را به افراد می‌آموزد تا خود را از الگوهای فکری منفی رها کنند و در عوض دیدگاه‌ها و رفتارهای مثبت جدیدی را ایجاد کنند.

در حالی که مبتنی بر فلسفه شرق باستان و آموزه های بودایی است، ذهن آگاهی به هیچ فلسفه یا دینی محدود نمی شود. در عوض، این «یک کیفیت طبیعی» است که همه افراد دارند و می‌توانند با تمرین منظم آن را پرورش دهند و توسعه دهند.

درمان مبتنی بر ذهن آگاهی چیست؟
درمان ذهن آگاهی نوعی روان درمانی است که از طریق تمرین ذهن و تمرکز سلامت روانی و جسمی را ارتقا می دهد.

با هدایت درمانگر، مهارت ذهن آگاهی با تعادل مجدد شبکه های عصبی یاد گرفته و تمرین می شود. این به افراد اجازه می دهد تا از افکار، احساسات و واکنش های خودکار (اغلب منفی) خود را کنترل کنند.

آن ها بیشتر از اینکه کجا هستند و چه می کنند آگاه می شوند بدون اینکه بیش از حد واکنش نشان دهند یا در اتفاقاتی که در اطرافشان می افتد غرق شوند.

تکنیک های ذهن آگاهی راه حلی طولانی مدت ارائه می دهند که افراد می توانند پس از درمان در زندگی روزمره خود به استفاده از آن ها ادامه دهند. درمان مبتنی بر ذهن آگاهی اکنون مسلماً یکی از حوزه‌های سلامت روان است که سریع‌ترین رشد را دارد.

ذهن آگاهی در روانشناسی
تحقیقات در مورد استفاده از تکنیک‌های ذهن آگاهی در محیط‌های درمانی ادامه دارد، اما مجموعه تحقیقات علمی فعلی دلگرم کننده است.

رویکرد ذهن آگاهی به عنوان درمانی برای کمک به افراد برای مدیریت طیف وسیعی از شرایط سلامت جسمی و روانی از جمله موارد زیر استفاده می شود:  

اعتیاد
اختلالات اضطرابی
درد مزمن
افسردگی 
اختلالات اشتها
اختلالات شخصیت
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلالات خواب (از جمله بی خوابی)
اختلالات علائم جسمی (از جمله فیبرومیالژیا، IBS و سندرم خستگی مزمن)
مطالعات همچنین در مورد اثربخشی ذهن آگاهی در درمان طیف وسیع تری از مسائل سلامت جسمانی مانند آسم، سرطان سینه، بیماری مزمن انسدادی ریه، ایدز، لوپوس، علائم یائسگی، آرتریت روماتوئید و دیابت نوع ۲ ادامه دارد.

انواع درمان ذهن آگاهی
مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی روشی پذیرفته شده و معتبر برای درمان علائم مرتبط با بسیاری از اختلالات روانی و عاطفی هستند. آن ها یکی از کاربردی ترین انواع درمان هستند و می توانند به عنوان یک درمان مستقل یا در ترکیب با سایر انواع درمانی استفاده شوند. درمان هایی که اغلب از تکنیک های ذهن آگاهی استفاده می کنند عبارتند از:

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی MBCT) )
شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی نوعی CBT است که برای کمک به افرادی که از حملات مکرر افسردگی رنج می برند، استفاده می شود. شناخت درمانی از تمرین های مراقبه و ذهن آگاهی استفاده می کند و با این کار روند درمان را بهبود می بخشد.

این درمان شامل پذیرش افکار و احساسات بدون قضاوت به جای تلاش برای تجزیه و تحلیل بیش از حد یا تغییر محتوای آن ها است.  با این روش افراد می توانند تغییری اساسی در رابطه خود با افکار و احساساتی که در عود افسردگی نقش دارد ایجاد کنند و یاد بگیرند که به طور مؤثرتری به آن ها پاسخ دهند.

منبع:مرکز مشاوره و روانشناسی مشاورانه-درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و تمرکز