انواع اختلالات گفتاری در کودکان | ۱۴درمان اختلالات گفتاری و زبانی در کودکان

انواع اختلالات گفتاری در کودکان را می توان به بخش های مختلفی تقسیم بندی کرد، که در این نوشتار یکی از تقسیم بندی ها را بررسی می کنیم:

اشتباهات سخن گویی
معایب سخن گویی
انواع اختلالات گفتاری در کودکان
اشتباهات سخن گویی: اگر کودک یک کلمه را اشتباه تلفظ کند و والدین و نزدیکان به آن اهمیت و توجهی نشان ندهند و کودک را برای تلفظ صحیح راهنمایی نکند، یک علت مشخصی است که باعث می شود بعدا او دچار انواع اختلالات گفتاری در کودکان شود. به عنوان مثال؛ چنانچه کودک کلمه ی ” آسان ” را ” آشان ” تلفظ کند، باید بلافاصه و با تکرار و حوصله تمام و با آرامش، به آموختن درست کلمه به کودک اقدام کرد، در غیر این صورت کودک تا مدت طولانی از تلفظ صحیح و درست آن کلمه اجتناب می کند.

معایب سخن گویی از انواع اختلالات گفتاری در کودکان : معایبی که در سخن گویی وجود دارند، اثرات عمیقی بر روی زندگی آینده کودک به همراه دارد و چه بسا که سازگاری اجتماعی کودک را شدیدا به خطر می اندازد و مشکلات متعددی برای او بوجود خواهد آورد. انواع اختلالات گفتاری در کودکان شامل موازد زیر می باشد:

خاموشی و تاخیر در سخن گویی: این اختلال امکان دارد به دنبال عوامل مختلفی همچون: فلج عضلانی، کم هوشی، کری، اختلالات دستگاه تکلم، ضایعات و امراض مغزی و… بروز کند و برطبق استانداردهای جهانی، اگر زمان این اختلالات بیشتر از ۴۲ ماه طول بکشد، غیر عادی محسوب می شود و باید در جهت پیدا کردن علت و همچنین درمان آن اقدامات لازم انجام گیرد. برای درمان این گونه اختلالات؛ متخصصین با استفاده از روش ها و تکنیک‌های خاص ” گفتار درمانی “ در جهت رفع معایب تلاش می کنند.
نقص در شنوایی: تنها راهی که می توان به وسیله ی آن حرکات عضلات و مفاصل تکلمی را هدایت کرد و صداهای مورد احتیاج را ایجاد و از سالم بودن آن ها اطمینان حاصل کرد، شنوایی است. برای سخن گفتن، شنوایی به تنهایی کافی نیست بلکه عامل های متعدد و مختلف دیگری در آن دخیل هستند. امکان دارد که اختلالات شنوایی مختلف با اختلالات تکلم و یادگیری همرا بوده است، بدون اینکه رابطه ای بین آن ها باشد.  فقط وسایل دقیق علمی در این زمینه به متخصصین کمک می کند که به تشخیصی درست دست یافته و درمان مؤثری در این زمینه داشته باشند.
لکنت زبان از انواع اختلالات گفتاری در کودکان: این مبحث، بحثی بسیار پیچیده است که در این نوشته به اختصار توضیحاتی در این زمینه و اختلال داده می شود. شیوع این بیماری بسیار زیاد است و در موارد مختلف سبب بروز اختلالات دیگری نیز می شود. این بیماری در بیشتر مواقع، با عواملی همچون ترس و وحشت، تشویش، اختلالات روانی، عقده ها، عدم اعتماد به نفس و … مرتبط شده است.
اختلالات زبان و گفتار چیست | اختلال زبان در dsm 5
پاسخ مشخصی برای این سوال وجود دارد. برای انواع اختلالات گفتاری در کودکان، تعاریف مختلفی ارائه شده است، که در این متن به دو تعریف تقریبا جامع آن می پردازیم:

” طبق DSM (راهنمای تشخیص اختلالات روانی)، لکنت زبان یک اختلال مربوط به رشد تکلم است که با تکرار های مکرر و طولانی کردن اصوات و سیلاب ها که به طور قابل توجهی روانی کلام را مختل می کند، مشخص می باشد. درنگ ها و سکوت های معمول، جریان موزون تکلم را درهم میریزد. علت اختلال معلوم نیست. ( کاپلان و سادوک، ۱۳۶۸،۲۴۸)

تعریف دیگر انواع اختلالات گفتاری در کودکان در ادامه آورده شده است:

” ریتم غیرعادی و غیر ارادی گفتار، با تکرار و تردید در شروع حروف یا سیلاب ها و با کلمات یک سیلابی که موجب توجه دیگران شده و در ارتباط با دیگران باعث ناراحتی شخص و یا شنوندگان می شود”.

انواع اختلالات گفتاری در کودکان که شامل لکنت زبان نیز می باشد از سنین حدود ۳-۴ سالگی آغاز می شود، یعنی دوره ای که اکتساب شدید گفتار در آن وجود دارد و همچنین لکنت زبان فیزیولوژیک اتفاق می افتد. ممکن است در این سن، کودک در مقابل دیگران به لکنت دچار شده، ولی به هنگام صحبت کردن با نزدیکان و همسالان خود بدون لکنت صحبت کند. همچنین امکان دارد که؛ برای اولین بار کودکی که به مدرسه می رود به دلایل مختلف، از جمله ترس از معلم خود، اضطراب صحبت کردن جلوی شنوندگان ناآشنا و غیره دچار لکنت زبان شود و چنانچه با او برخوردی دوستانه و درست شود، چه بسا ممکن است که لکنت او سریع رفع می شود.

در این سن، سازگاری کودک با محیط، در رشد گویایی او بسیار مؤثر است و همینطور بروز لکنت زبان و انواع اختلالات گفتاری در کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.

عوامل ایجاد کننده ی انواع اختلالات زبان و گفتار را می توان از جوانب جسمانی و روانی مورد بررسی قرار داد و درمان اختلالات گفتاری را پیدا کرد.

انواع اختلالات زبان و گفتار
تا کنون انواع اختلالات گفتاری در کودکان شناسایی شده است که به عبارت زیر هستند:

لکنت زبان کلونیک از انواع اختلالات گفتاری در کودکان: عبارت است از؛ تکرار تشنج آمیز یک واج یا هجا قبل از اینکه کلمه یا جمله اداء شود و یا اینکه ادامه یابد. به عنوان مثال؛ ” مامامامان آآآمد “.
لکنت زبان تونیک: عبارت است از: حالتی که در آن عضلات گویایی، چند ثانیه تا یک دقیقه از حرکت بازمی ایستد و مانع تکلم می شود. به عبارت دیگر زبان بند می آید و زمانی که انقباض رفع می شود، کلام خیلی سریع و با شتاب ادا می شود.
لکنت زبان کلونو- تونیک: عبارت است از: ترکیب لکنت زبان کلونیک و تونیک. بر اثر برخورد نادرست و خشن با فرد مبتلا به لکنت و یا توقع بیش از ظرفیت و پتانسیل داشتن از او، موجب می شود که وی دچار ترکیبی از لکنت زبان کلونیک و تونیک شود.
بهترین تمرین‌ها برای کمک به لکنت زبان
در حین بازی با کودک در مورد جملاتی که کودک می گوید و لکنت ندارد نظر دهید و او را تشویق کنید.
اگر کودک مکرراً لکنت زبان دارد، فعالیتی را امتحان کنید که او را ملزم به استفاده از جملات کوتاه تر می کند. برای مثال، می‌توانید بازی‌ای انجام دهید که از کودک می‌خواهد جمله کوتاهی مانند «برو ماهی» را انجام دهد.

منبع:کانون مشاوران ایران-انواع اختلالات گفتاری در کودکان | ۱۴درمان اختلالات گفتاری و زبانی در کودکان